Nữ Thần Tình Yêu Và Sắc Đẹp Của Thần Thoại Bắc Âu Tên Freya

Nhắc đến tình yêu thì nữ thần Aphrodite cùng cậu con trai Eros của thần thoại Hy Lạp là hai cái tên mà người ta nghĩ tới đầu tiên. Tuy nhiên, trong thế giới thần thoại rộng lớn thì bên cạnh Aphrodite và Eros, chúng ta cũng có thêm rất nhiều vị thần khác sở hữu quyền lực tương tự. Hãy cùng way.com.vn tìm hiểu về nữ thần Freyja/Freya – Thần thoại Bắc Âu qua bài viết này nhé

Nữ Thần Tình Yêu Và Sắc Đẹp Của Thần Thoại Bắc Âu Tên Freya

NỮ THẦN FREYA LÀ AI?

Các tên khác: Freya, Frejya, Freyia, Frøya, Frøjya, Freia, Freja; Gefn, Hörn, Mardöll, Valfreyja, và Sýr. Trong tiếng Bắc Âu cổ, Freyja xuất phát từ một tên gọi có nghĩa là “Quý bà”/Phu nhân, cùng nguồn gốc với từ tiếng Đức hiện đại Frau. Nàng còn được biết đến dưới tước hiệu Vanadís – “dís of the Vanir” (dís là từ Bắc Âu chỉ nữ thần).

Freyja là nữ thần chiến tranh và là nữ thần của sự phì nhiêu, là một trong nữ thần cao nhất của Vanir. Freyja là con gái của Njörðr với em gái mình (thường các tài liệu không nêu tên người em gái này, một số khác giả thuyết rằng có thể người ấy tên là Ingun hoặc Nertheus) và là em gái của Freyr (một số tài liệu cho rằng hai anh em Freyr & Freyja là con của Njörðr với Skaði, nhưng phần nhiều nghiêng về giả thuyết Skaði là vợ sau của Njörðr). Freyja và Freyr còn được coi là có liên hệ tới sự phồn vinh và giàu có. Freyja sống trong cánh đồng xinh đẹp Fólkvangr (“fields of folks”), một nơi luôn có những bản tình ca, và lâu đài của nàng là Sessrúmnir. Freyja ưa thích chiến trận, và mỗi ngày nàng chia một nửa số chiến binh bị giết với Óðinn: một nửa về lâu đài của nàng, một nửa kia về Valhalla. Phụ nữ khi chết cũng về lâu đài của nàng, vì thế Freyja còn được coi là nữ thần của cái chết nhưng đây là một khía cạnh thường ít được nhắc đến ngày nay khi nói về Freyja.

TRUYỆN VỀ NỮ THẦN FREYA 

Theo truyện kể của Snorri Sturluson và Viktor Rydberg, Freya là hình mẫu của sự thủy chung với chồng mình là Ódr. Họ đã lạc mất nhau sau khi Ódr chu du đến các miền đất xa xôi và không thấy trở về. Freya khóc không ngừng và nước mắt của vị nữ thần khi rơi xuống đất thì trở thành vàng, khi rơi xuống biển thì trở thành hổ phách. Freya nhiều lần rời bỏ thiên đình để đi tìm Ódr, người dân ở mỗi vùng đất bà đi qua đặt cho vị nữ thần một cái tên khác nhau. Cuối cùng, Freya cũng tìm được Ódr, nhưng ông đã biến thành một con quái vật ở biển. Freya ở cạnh người chồng quái vật để chăm sóc ông, nhưng một hôm khi bà đi vắng, có người đi ngang qua và hạ sát con quái vật. Thông cảm trước nỗi đau của Freya, các vị thần cho phép Ódr được hồi sinh và trở lại thiên đàng. Họ có hai người con gái là Hnoss (Nossa, Hnossa) – người con gái đẹp tới mức mà bất cứ cái gì đáng yêu và có giá trị đều được gọi là “kho báu” theo tên của nàng, và Gersemi (Gersimi).

Tuy nhiên, trong một số câu chuyện Bắc Âu cổ thì sau khi chồng nàng biến mất, Freyja bắt đầu có rất nhiều cuộc tình với các vị thần, người phàm trần, yêu tinh và thậm chí cả người lùn nữa. Freyja thường được coi là tình nhân của Óðinn; còn trong Lokasenna (thuộc tập Poetic Edda), Loki buộc tội nàng đã ngủ với mọi vị thần ở Ásgarðr và tất cả yêu tinh ở Álfheimr. Loki thậm chí còn buộc tội nàng đã ngủ với Freyr – anh trai mình, và rằng Freyja với anh trai mình đã từng là vợ chồng khi còn sống ở Vanaheimr (vùng đất của thần Vanir), giống như cha nàng với người em gái của ông.

Tác giả khuyết danh thế kỉ 13 của “Saga of Erik the Red” đã miêu tả Freyja: “Nàng mặc một chiếc áo choàng không tay với những viên đá đính dọc theo viền. Nàng trùm đầu bằng một chiếc mũ lông mèo trắng. Tay nàng cầm một cây gậy. Tại thắt lưng của nàng là một túi bùa mê. Nàng đi giày và đeo găng tay bằng da mèo.” Cỗ xe của Freyja do những con mèo đực kéo. Cũng giống như nhiều phụ nữ thượng lưu khác, nàng thích vàng và châu báu. Tài sản quý giá nhất của nàng là chiếc vòng cổ Brísingamen – chiếc vòng mà để đổi lấy nó nàng đã phải ngủ với 4 tên người lùn Brisings (tên của chúng có thể là Alfrigg, Berling, Dvalin và Grerr). Óðinn tức giận vì hành động buông thả này đến nỗi mà thần đã cử Loki đi đánh cắp Brísingamen. Heimdallr – người gác cổng của Ásgarðr, với cặp mắt tinh tường của mình, đã nhìn thấy vụ trộm. Thần đuổi theo Loki và lấy lại chiếc vòng cổ cho Freyja.

Trong một phiên bản khác của câu chuyện này, Óðinn chỉ chịu trả lại chiếc vòng cổ cho Freyja với điều kiện là nàng phải gây chiến tranh trong thế giới loài người. Ngoài ra Freyja còn có chiếc áo choàng (hoặc bộ da) bằng lông chim ưng có thể biến người mặc nó thành một con chim cắt. Con vật yêu thích của nàng là lợn hoặc lợn lòi, và nàng sở hữu Hildisvíni (“battle boar”) – một con lợn lòi lông vàng, thực chất là người tình Ottar của nàng trong lốt cải trang. Đôi khi nàng cũng được gọi là Sýr (gieo hạt). Người ta cũng nói rằng đôi khi nàng đi dạo trên những vùng quê vào ban đêm, trong hình dạng một con dê cái.

Freyja là vị nữ thần bị lũ khổng lồ săn lùng nhiều nhất. Cả hai tên khổng lồ – Hrímþurs và Þrymr đều muốn cưới nàng, nhưng đều bị Þórr giết chết. Tên khổng lồ Hrímþurs đã nói rằng sẽ xây lại bức tường bao quanh Ásgarðr nếu hắn có thể lấy Freyja làm vợ, cùng với Mặt trời và Mặt trăng. Các vị thần đã đồng ý vì nghĩ rằng không thể xây dựng lại bức tường đó trong sáu tháng. Cho dù vậy, Hrímþurs đã hầu như hoàn thành bức tường khi chỉ còn lại 3 ngày nữa, nên Loki phải đánh lừa hắn làm cho hắn không hoàn thành bức tường theo đúng thời hạn, nhờ vậy Freyja mới thoát khỏi tên khổng lồ. Còn tên khổng lồ Þrymr đã yêu cầu phải được lấy Freyja làm vợ thì mới trả lại cái búa của Þunor (Þórr).

Sau khi phải đến làm con tin trong nhóm thần Æsir, Freyja đã dạy họ, cả Óðinn nữa, seiðr – thường được biểu hiện trong mưu mẹo quyến rũ của một người đàn bà. Nàng cũng được coi là nữ thần phép thuật. Tính ưa thích vàng của nàng và phép thuật của nàng đã khiến nàng đôi khi bị nhầm lẫn với một nữ thần Vanir khác là Gullveig và phù thuỷ Heiðr – sự tái sinh của Gullveig.

Những hiểu biết từ xa xưa cho thấy Freyja là một nữ thần độc lập và quyết đoán, thường dựa vào sự quyến rũ của mình để đạt được mục đích. Freyja còn là nữ thần bảo trợ của mùa màng và là biểu tượng của sự sinh sản. Nàng yêu âm nhạc, thi ca, mùa xuân và hoa lá, và đặc biệt ưa thích yêu tinh (tiên). Theo một số tài liệu, Freyja thường bay qua các thế giới trên chiếc xe mèo kéo và giúp đỡ những lời thỉnh cầu trong tình yêu. Thần thoại Bắc Âu kết hợp nữ thần Rạng Đông với vị nữ thần Freyja xinh đẹp. Đôi khi Freyja còn bị đồng nhất với nữ thần Frigg hoặc Iðunn.

ẢNH HƯỞNG CỦA NỮ THẦN FREYA ĐẾN VĂN HÓA HIỆN ĐẠI

Ngày nay, Freya (và những dạng khác của tên này) đã trở thành một tên thông dụng dành cho nữ ở các nước Bắc Âu và Anh Quốc.

Theo các ngôn ngữ thuộc nhóm German (tiếng Đức, tiếng Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy, Hà Lan...) ngày thứ Sáu được có nghĩa là "Ngày của Freya" (tiếng Đức là Freitag, tiếng Đức cổ là Friiatag).

Người Bắc Âu xem mèo và cây tầm gửi là linh thiêng và có liên quan tới Freya, nữ thần tình yêu. Họ thường cầu nguyện đến Freya để được hạnh phúc trong tình yêu, cho mèo ăn no trước lễ cưới và đặt ra tục lệ hôn nhau dưới nhánh tầm gửi. Ngày nay ở Bắc Mỹ và châu Âu, người ta vẫn có phong tục hôn nhau vào lễ Giáng sinh dưới một nhánh cây tầm gửi.

Freya còn được biết đến dưới rất nhiều tên khác, nhưng trong đó nổi tiếng nhất là Vanadis (Nữ thần của tộc Vanir). Vanir là một trong hai chủng tộc của các vị thần Bắc Âu, họ là chúa của người Elf (tiên), được mô tả như những người xinh đẹp và yêu hòa bình. Chủng tộc còn lại là Æsir, những vị thần ưa chiến tranh. Cái tên Vanadis sau này được dùng để đặt tên cho nguyên tố hóa học Vanadium bởi Nils Gabriel Sefström, nhà hóa học Thụy Điển đã phát hiện ra nó vào năm 1830.

Freya cũng là một nhân vật trong vở opera Der Ring des Nibelungen (Chiếc nhẫn của Nibelung) của nhà soạn kịch người Đức Richard Wagner. Vở opera này được viết dựa trên một bài thơ cổ của Đức là Nibelungenlied (Bài ca của Nibelung), nhưng nó có ảnh hưởng rất lớn đối với văn học thế giới hiện đại, và bộ truyện The Lord of the Rings (Chúa tể của những chiếc nhẫn) sau này của nhà văn người Anh J. R. R. Tolkien cũng vay mượn nhiều chi tiết từ đó. Freya cũng xuất hiện trong loạt trò chơi điện tử của hãng tri-Ace của Nhật Bản là Valkyrie Profile.

Mr.Tấn Phát