Các Phương Pháp Chuẩn Đoán Và Điều Trị Thận Đa Nang

Thận đa nang hay còn gọi bệnh thận nang là loại bệnh lý di truyền chủ yếu do tình trạng rối loạn gen gây ra. Bệnh có thể kết hợp đa nang ở gan và biến chứng dẫn đến suy thận nghiêm trọng. Chính vì vậy mà việc tìm hiểu về bệnh là vô cùng quan trọng và cần thiết trong cuộc sống hiện nay.

Các Phương Pháp Chuẩn Đoán Và Điều Trị Thận Đa Nang

Thận đa nang là thuật ngữ mô tả tình trạng có nhiều túi nang phát triển tại cơ quan bài tiết này. Sự gia tăng về số lượng và kích thước của chúng theo thời gian sẽ dần thay thế cho tế bào thận khỏe mạnh. Từ đó, chức năng thận có nguy cơ suy giảm đáng kể, thậm chí dẫn đến suy thận.

Ngày nay, vì nhiều nguyên nhân, tình trạng này đang có xu hướng trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên, không ít người vẫn chưa hiểu rõ về bệnh đa nang.

Vì vậy, hãy để | thuocthang.com.vn giúp bạn giải đáp một số thắc mắc xoay quanh căn bệnh trên qua bài viết dưới đây nhé.

BỆNH ĐA NANG Ở THẬN LÀ GÌ ?

Thận đa nang là một loại rối loạn di truyền dẫn đến việc hình thành nhiều nang ở nhu mô thận. Các khối đa nang ở thận có chứa dịch đầy bên trong và hầu hết lành tính. Tuy nhiên, các khối nang có thể thay đổi và tăng về kích thước khiến cho thận bị giãn nở và mất dần chức năng theo thời gian, kết hợp cùng với nang hình thành ở một số vị trí khác chẳng hạn như gan, tụy,... dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Các khối đa nang ở thận được phát hiện và mô tả lần đầu tiên bởi Rayer vào năm 1839 nhưng mãi đến 1985, bệnh mới được Gardner Burstein hoàn chỉnh và phân thành các nhóm gồm: thể di truyền theo gen trội và thể di truyền theo gen lặn.

Đa nang thận ở người lớn thường xuất phát chủ yếu từ gen trội và hay gặp nhất là các trường hợp ở độ tuổi từ 30 - 40, thận sưng to và nhiều nang ở cả hai bên, nguy cơ suy thận cao. Các trường hợp bệnh nhân nhỏ tuổi rất hiếm gặp, tuổi thiếu niên có thể khởi phát theo tính trạng lặn.

NGUYÊN NHÂN CỦA THẬN ĐA NANG

Hầu hết các trường hợp nang hình thành ở nhu mô thận là do sự bất thường của gen gây ra, tức là nguồn bệnh khởi sinh trong gia đình. Hiếm có trường hợp bệnh tự phát hay thận đa nang xảy ra ở một người trong cả dòng họ.

Nếu cha mẹ có các khối nang ở thận thì tỷ lệ con mắc cũng bị bệnh cao hơn 50% và có đến 90% các trường hợp phát hiện là do người thân bị bệnh thận.

Mặc dù ít gặp nhưng vẫn có trường hợp bệnh tự phát hay còn gọi là thận đa nang bẩm sinh. Ngay từ khi sinh ra, em bé đã có thể xuất hiện một số dấu hiệu bệnh và các triệu chứng còn lại sẽ dần rõ hơn ở thời thơ ấu hay tuổi thiếu niên. Trong trường hợp này, cả cha và mẹ đều có mang gen đột biến nhưng không bị bệnh.

NHỮNG TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CỦA BỆNH THẬN ĐA NANG

Quá trình tiến triển của bệnh đa số diễn ra âm thầm nên khó nhận biết được ở giai đoạn sớm và hầu hết được phát hiện khi bệnh đã có biến chứng nặng. Trong một số trường hợp, thận đa nang vô tình được phát hiện nhờ siêu âm trong khám tổng quát hoặc kiểm tra bệnh lý khác.

Thông thường, người bị thận đa nang có thể có các triệu chứng như:

+ Tăng huyết áp, đau nhói hoặc âm ỉ vùng thắt lưng, đi tiểu nhiều, tiểu có máu, đau đầu, chóng mặt thường xuyên.

+ Một số trường hợp người bệnh kế phát sang sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu.

+ Nhiều bệnh nhân bụng chướng, phình to, khám lâm sàng sờ thấy có khối u bên cạnh rốn, đó là do thận to nhiều.

Những biến chứng của thận đa nang ở giai đoạn muộn mà hầu hết bệnh nhân gặp phải:

+ Mặc dù lành tính nhưng trong nhiều trường hợp, bệnh gây ảnh hưởng đến chức năng thận làm suy giảm chức năng và gây ra các biến chứng như tăng huyết áp dẫn đến phình động mạch chủ, nhồi máu cơ tim,... và vòng xoáy bệnh lý tại thận.

+ Suy thận là tình trạng nặng mà hầu hết các bệnh nhân có khối nang mắc phải, nhất là người sau độ tuổi 50. Suy thận có thể dẫn đến nhiều bệnh lý đi kèm nguy hiểm, thậm chí dẫn đến chạy thận, khả năng đột quỵ cao và tử vong.

+ Người bị thận đa nang có nguy cơ xuất hiện nang gan cao và mức độ tăng theo độ tuổi. Tỷ lệ nang gan hình thành ngang nhau ở nam và nữ nhưng kích thước ở nữ giới thường lớn hơn. Điều này được giải thích là do sự kích thích của hormone sinh dục.

+ Nếu phụ nữ đang mang thai mắc bệnh thì cần phải cảnh giác với tình trạng nhiễm độc thai nhi, cao huyết áp, tiền sản giật,... Tuy nhiên, nếu được chăm sóc, tư vấn kỹ lưỡng của bác sĩ chuyên khoa thì vẫn có khả năng cao mẹ và bé an toàn cho đến ngày con ra đời.

+ Ngoài ra thì người bệnh thận nang còn có thể kế phát một số bệnh lý bất thường như thừa đại tràng, tổn thương tim, van tim, mạch vành,... và làm cho tình trạng thận nặng hơn.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn. Cơ địa của mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN THẬN ĐA NANG

Siêu âm là phương pháp đáng tin cậy và phổ biến nhất trong việc chẩn đoán bệnh thận đa nang. Do đó, nếu bạn quá 40 tuổi và nghi ngờ bản thân bị PKD, bác sĩ có thể áp dụng thủ thuật chẩn đoán này để kiểm tra tình trạng sức khỏe của thận.

Trong vài trường hợp ít gặp, chụp CT hoặc MRI có thể được tiến hành nhằm tìm kiếm những u nang nhỏ hơn mà không thể tìm thấy bằng siêu âm. Thêm vào đó, các chuyên gia còn dùng thủ thuật chụp MRI để đo lường và theo dõi sự phát triển của u nang tại thận.

Mặt khác, một số người có khả năng cần thực hiện xét nghiệm di truyền (xét nghiệm ADN). Đây là thủ thuật liên quan đến xét nghiệm máu chuyên sâu nhằm kiểm tra những gene bất thường gây bệnh.

Tuy nhiên, loại xét nghiệm trên không phổ biến như siêu âm hay chụp CT/MRI vì chi phí của nó tương đối cao. Mặt khác, chỉ khoảng 85% người bị bệnh thận đa nang có thể phát hiện tình trạng của mình bằng phương pháp này.

Do đó, bác sĩ thường chỉ đề xuất xét nghiệm ADN nếu bạn thuộc một trong những trường hợp dưới đây:

+ Kết quả xét nghiệm hình ảnh không rõ ràng

+ Gia đình có tiền sử mắc bệnh thận đa nang và bạn muốn hiến thận

+ Dưới 30 tuổi và đang có ý định lập gia đình, có tiền sử PKD trong gia đình nhưng kết quả siêu âm của bản thân là âm tính

NHỮNG PHƯƠNG PHÁP DÙNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH THẬN ĐA NANG

Mục đích quan trọng của việc điều trị bệnh thận đa nang là để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Theo dõi huyết áp cao là một phần quan trọng nhất của điều trị. Một số phương pháp điều trị bao gồm:

+ Thuốc giảm đau, trừ ibuprofen, vì thuốc này có thể làm trầm trọng thêm bệnh thận

+ Thuốc huyết áp

+ Thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng đường tiểu

+ Chế độ ăn uống ít natri

+ Thuốc lợi tiểu để giúp loại bỏ chất lỏng dư thừa ra khỏi cơ thể

+ Phẫu thuật cắt bỏ nang và giúp giảm khó chịu

Với bệnh thận đa nang cấp gây suy thận, bác sĩ sẽ cần phải chạy thận, ghép thận và loại bỏ một hoặc cả hai bên thận

CÁCH PHÒNG BỆNH THẬN ĐA NANG

Hiện nay, chưa có phương pháp cụ thể nào để phòng tránh bệnh thận nang, tuy nhiên, để giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh thì bạn nên chú ý một số vấn đề sau:

+ Trong trường hợp người thân trong gia đình có bất kỳ trường hợp mắc bệnh nào thì tốt nhất nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện bệnh sớm và điều trị.

+ Nếu cha mẹ bị bệnh nhưng chưa sinh con thì tốt nhất trước khi có kế hoạch mang thai, hãy nhờ chuyên gia tư vấn và có khả năng đánh giá nguy cơ di truyền nhằm bảo vệ tốt nhất sức khỏe cho cả mẹ lẫn em bé.

+ Trường hợp bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh thì cần phải thực hiện theo đúng các hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt là kiểm soát tốt huyết áp để tránh nguy cơ bệnh chuyển hướng nặng hơn.

+ Thay đổi các thói quen không lành mạnh như rượu, bia, thuốc lá, thức khuya,... và chế độ ăn giảm muối, uống nhiều nước, không nhịn tiểu, luyện tập thể thao để duy trì cơ thể khỏe mạnh kể cả trường hợp bạn có mắc bệnh hoặc không.

Hi vọng với những chia sẻ của thuocthang.com.vn về căn bệnh thận đa nang nói trên sẽ giúp ích nhiều hơn cho bạn trong việc chăm sóc sức khỏe cho chính mình cũng như những người thân xung quanh.

Nguyễn Ngọc