Cách Sơ Cứu Bệnh Nhân Lên Cơn Co Giật Động Kinh

Động kinh là một bệnh về não bộ mà biểu hiện là các cơn co giật làm bệnh nhân trở về trạng thái vô thức (chỉ có một số ít khi co giật vẫn tỉnh táo). Khi bắt đầu cơn co giật có nhiều biểu hiện, triệu chứng sớm rất rõ ràng. 

Cách Sơ Cứu Bệnh Nhân Lên Cơn Co Giật Động Kinh

NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN BỆNH ĐỘNG KINH.

- Yếu tố di truyền: Tỷ lệ này rất nhỏ, thường dưới 5%...

- Do bất thường về yếu tố hóa học trong não như nồng độ Na+, K+, Ca2+…

- Do mất cân bằng giữa chất dẫn truyền thần kinh dạng ức chế (Gamma aminobutyric acid - GABA) và dạng kích thích (Glutamate)

- Tổn thương não bộ như: chấn thương sọ não hoặc vùng đầu (do tai nạn hoặc trong khi sinh), nhiễm trùng não (do viêm não, viêm màng não...); sau cơn đột quỵ, tai biến mạch máu não, mất trí nhớ Alzheimer, sốt cao co giật tái diễn nhiều lần…

- Nguyên nhân liên quan đến cấu trúc não như bất thường ngay từ trong bào thai, rối loạn chuyển hóa trong não bộ bẩm sinh, có khối u não, xuất hiện các mạch máu và cấu trúc bất thường trong não không rõ căn nguyên.

- Sử dụng một số loại thuốc, hóa chất gây ảnh hưởng đến não như thuốc chống trầm cảm, rượu, ma túy…

CÁC DẤU HIỆU THƯỜNG GẶP CỦA BỆNH ĐỘNG KINH

Biểu hiện sớm của bệnh động kinh - co giật động kinh là các triệu chứng điển hình nhất của hởi phát một cơn co giật của bệnh nhân. Bệnh nhân sẽ chuyển từ trạng thái bình thường sang trạng thái co giật đột ngột không kiểm soát. Với các biểu hiện cụ thể như sau:

- Chân tay bắt đầu co giật (trong giai đoạn này không có biện pháp can thiệp nào làm giảm hoặc khống chế được cơn co giật. Tự lên cơn và tự hết).

- Mắt trợn ngược, chuyển sang màu trắng khong kiểm soát.

- Miệng sùi bọt mép/ nước miếng (có một số bệnh nhân không bị chứng này).

- Da chuyển sang trạng thái tím tái (do máu không lưu thông - "Can không tàng huyết").

- Bệnh nhân chuyển sang trạng thái vô thức (không làm chủ được bản thân - không biết gì. Có khi tỉnh dậy cũng không biết bản thân vừa bị lên cơn giật động kinh).

- Thời gian lên cơn co giật động kinh có thể từ vài giây đến 5 phút. Một số trường hợp cá biệt có thể kéo dài lâu hơn.

- Sau khi tỉnh dậy có biểu hiện mệt mỏi, đau sau gáy, vai, bắp tay.

- Có biểu hiện buồn ngủ (tình trạng này còn phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh).

- Tiểu ra quần. Một số trường hợp bệnh nhân lên cơn có giật, không kiểm soát được đã tiểu ra quần.

- Bệnh nhân có biểu hiện cắn lưỡi (trong trường hợp này cần lấy chiếc đũa hoặc vật gì đó ngáng ngang miệng đẻ bệnh nhân không cắn lưỡi. Không được để theo chiều dọc theo chiều vào miệng).

- Với biểu hiện của bệnh động kinh sẽ là một trở ngại cho bệnh nhân. Bởi khi không may bị căn bệnh này, bệnh nhân gặp khó khăn trong cuộc sống hằng ngày và ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống tinh thần. Làm cho bệnh nhân giảm tự tin, cũng như tự tin và lao động hàng ngày. Cần chuyển sang hoạt động các công việc nhẹ nhàng và không nguy hiểm. Vì khi lên cơn sẽ không báo trước, và sẽ nguy hiểm đến tính mạng nếu ở trong môi trường lao động nguy hiểm như lao động ở trên độ cao, dưới nước, hoặc tham gia giao thông,...

Biểu hiện của động kinh rất đa dạng, mỗi bệnh nhân sẽ có biểu hiện là khác nhau. Có bệnh nhân bị tất cả các triệu chứng đã liệt kê ở trên. Cũng có bệnh nhân chỉ có một vài triệu chứng mà thôi.

Cũng có bệnh nhân giật động kinh còn bị thêm triệu chứng như ảo giác, hoang tưởng, lo âu, tự kỷ.

Bệnh nhân bị động kinh thường có xu hướng bị giảm trí nhớ, chứng hay quên, kém linh hoạt trong cuộc sống - chậm chạm (có những lúc như dừng lại vài giây đến vài phút). Không hòa nhập với cộng đồng, sống thu mình lại.

Bởi vậy, khi phát hiện ra chứng bệnh giật động kinh cần điều trị càng sớm càng tốt. Không lên để quá lâu, sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thân và cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân và gia đình.

Đây là các biểu hiện của bệnh giật động kinh dễ nhận biết. Bên cạnh các triệu chứng thông thường này sẽ còn nhiều triệu chứng cá biệt khác. Điều quan trọng nhất, khi phát hiện ra căn bệnh động kinh cần điều trị càng sớm càng tốt. Để lâu vừa nguy hiểm cho bệnh nhân và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tinh thần.

CÁCH SƠ CỨU KHI GẶP NGƯỜI BỊ ĐỘNG KINH

Khi gặp một người đột nhiên ngã xuống đất, co giật co cứng toàn thân thì điều đầu tiên bạn cần phải bình tĩnh, sau đó lần lượt thực hiện theo các bước sau:

- Loại bỏ tất cả những đồ vật cứng, sắc nhọn xung quanh bệnh nhân ra xa để tránh những chấn thương do va đập khi co giật không kiểm soát.

- Kê một vật mềm dưới đầu bệnh nhân chẳng hạn như gối, áo, khăn… nếu người đó dùng kẹp tóc thì nên tháo chúng ra khỏi đầu..

- Nới lỏng cổ áo, cà vạt để cho bệnh nhân dễ thở, nghiêng người và đầu bệnh nhân sang một bên, tốt nhất là bên trái để đờm dãi, chất nôn (nếu có) chảy ra ngoài, tránh gây tắc nghẽn đường thở.

Lưu ý:

- Nhiều người nghĩ rằng đặt một vật gì đó vào miệng sẽ tránh cho bệnh nhân không cắn vào lưỡi… nhưng điều này là không nên bởi vì làm như vậy sẽ cản trở đường thở và dễ gây tổn thương cơ hàm trong khi nguy cơ cắn vào lưỡi trong cơn động kinh là rất thấp. Đồng thời không cho họ uống nước hoặc ăn bất cứ thứ gì khi chưa hoàn toàn tỉnh táo.

- Sau cơn co giật, người bệnh có thể bị nôn (ói mửa) nên cần xoay đầu họ nghiêng về một bên để chất nôn không ứ lại trong miệng gây ngạt.

- Không giữ chặt chân tay, để bệnh nhân co giật tự do cho tới khi tỉnh lại vì giữ chặt rất có thể bạn sẽ làm tổn thương các cơ của họ.

- Theo dõi thời gian diễn ra cơn co giật để làm dữ liệu cho bệnh nhân khi họ đi thăm khám.

- Nên đề nghị mọi người xung quanh di chuyển ra xa và không nên nhìn chằm chằm vào người bệnh, rất có thể sau cơn động kinh người bệnh sẽ bị đi tiểu không tự chủ làm ướt quần, bạn hãy cố gắng che giấu điều này đề tránh cho người bệnh cảm thấy xấu hổ.

- Sau cơn co giật người bệnh thường mệt mỏi và chưa hoàn toàn tỉnh táo ngay, do vậy bạn nên ở lại để giúp đỡ, nói chuyện và trấn an họ thêm khoảng 20 phút.

Người bệnh động kinh thường cảm thấy mặc cảm, tự ti về tình trạng bệnh của mình, do vậy gia đình, bạn bè và những người xung quanh cần có thái độ cảm thông, động viên, chia sẻ để họ có thể sống hòa nhập với cộng đồng.

GIẢI PHÁP HẠN CHẾ MỨC ĐỘ MẮC BỆNH ĐỘNG KINH

Các bác sĩ chuyên khoa chia sẻ về những giải pháp nhằm giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh động kinhnhư sau:

- Cách nhận biết nguyên nhân: nên biết những tác nhân gây nên cơn co giật và làm thế nào để có thể tránh được. Đồng thời, các bạn cần phải biết cách kiểm soát được hành vi của bản thân.

- Điều trị bằng thuốc: thuốc chống động kinh sẽ giúp mọi người kiểm soát được tình trạng co giật ở mức khoảng 70%. Nên thực hiện theo những lời khuyên của các bác sĩ về cách sống khỏe mạnh cùng với căn bệnh mỗi ngày.

- Đánh giá mức độ điều trị thường xuyên: bệnh nhân nên được thăm khám tình trạng sức khỏe cũng như phương pháp điều trị tối thiểu 1 năm/ lần. Bên cạnh đó, có thể đánh giá được căn bệnh bằng cách kiểm soát tốt hơn cơn động kinh.

- Quá trình chăm sóc bản thân: hãy tìm hiểu những việc mà bản thân mình nên làm mỗi ngày, đây là cách để duy trì được tình trạng sức khỏe, tinh thần, thể chất,... nhằm ngăn ngừa bệnh tật/ tai nạn.

Khi có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến bệnh động kinh mọi người cần trao đổi với các bác sĩ để được thăm khám và có phương pháp điều trị phù hợp. Hãy tạo cho bản thân mình một lối sống lành mạnh để giảm thiểu được những nguy cơ mắc bệnh.

Tổng hợp tất cả những thông tin cung cấp trên nhằm giúp mọi người hiểu được bệnh động kinh là gì và những dấu hiệu cơ bản để nhận biết bệnh. Khi có người thân mắc bệnh lý này hãy nhanh chóng đưa họ đi khám và trao đổi với các bác sĩ để có được phương pháp điều trị dứt điểm.

Mrs Nguyễn Ngọc