Các Mức Độ Bỏng Và Cách Xử Lý Nhanh Tại Nhà

Bỏng là tổn thương do tác dụng trực tiếp của các yếu tố vật lý như nhiệt, bức xạ, điện và hóa chất gây ra trên cơ thể. Vì vậy bỏng có nhiều loại khác nhau tùy theo tác nhân gây nên gồm bỏng do nhiệt, bỏng do điện, bỏng do hóa chất, bỏng do bức xạ; mỗi loại bỏng có tổn thương và đặc điểm lâm sàng riêng cần được lưu ý để chẩn đoán, điều trị phù hợp.

Các Mức Độ Bỏng Và Cách Xử Lý Nhanh Tại Nhà

CÁC CẤP ĐỘ CỦA BỆNH BỎNG

Bỏng đặc trưng bởi tổn thương da nghiêm trọng khiến các tế bào da bị ảnh hưởng.

Có ba loại bỏng chính: cấp độ 1, cấp độ 2 và cấp độ 3. Mỗi cấp độ được dựa trên mức độ nghiêm trọng của tổn thương trên da, với mức độ đầu tiên là mức độ nhẹ nhất và mức độ thứ ba là nghiêm trọng nhất. Các dấu hiệu cơ bản nhất đó là:

+ Bỏng cấp độ 1: da đỏ, không bong

+ Bỏng cấp độ 2: có mụn nước và da phồng lên

+ Bỏng độ 3: độ phồng lan rộng với màu trắng

Ngoài ra còn có bỏng độ bốn. Loại bỏng này bao gồm tất cả các triệu chứng của bỏng độ ba và cũng lan rộng ra ngoài da thành gân và xương.

Nguyên nhân gây bỏng rất đa dạng, bao gồm:

- Bỏng nước sôi, nước nóng

- Bỏng do chất hóa học

- Bỏng do điện

- Bỏng do lửa, bao gồm lửa từ diêm, nến và bật lửa

- Tiếp xúc quá lâu với ánh sáng mặt trời

Các độ phỏng không phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra. Ví dụ, bỏng nước sôi có thể gây ra bỏng ở cả 3 mức độ, phụ thuộc vào độ nóng của nước sôi và thời gian tiếp xúc với da. Bỏng hóa chất và bỏng điện cần được chăm sóc y tế ngay lập tức bởi có thể gây ra những tổn thương bên trong, kể cả khi tổn thương da là rất nhỏ.

CÁCH ĐIỀU TRỊ BỎNG THEO TỪNG CẤP ĐỘ HIỆU QUẢ NHẤT

• Bỏng Cấp Độ 1 (Bỏng Cấp Độ Đầu Tiên)
•  

Bỏng cấp độ đầu tiên gây tổn thương da ít nhất. Loại bỏng này còn được gọi là siêu bỏng đốt sống bởi vì chúng ảnh hưởng đến lớp ngoài cùng của da. Dấu hiệu bỏng cấp độ 1 bao gồm:

+ Da đỏ lên, đau đớn

+ Viêm nhẹ, hoặc sưng

+ Da khô, bong tróc xảy ra khi vết bỏng lành

Vì vết bỏng này ảnh hưởng đến lớp trên cùng của da, các dấu hiệu và triệu chứng biến mất khi các tế bào da bong ra. Bỏng độ 1 thường sẽ lành trong vòng 7 đến 10 ngày mà không để lại sẹo.

Bạn vẫn nên đi khám bác sĩ nếu vết bỏng ảnh hưởng đến một vùng da rộng và vết thương trên mặt hoặc khớp chính, bao gồm: đầu gối, mắt cá, chân, xương sống, vai, khuỷu tay và cánh tay

Bỏng độ một thường có thể tự chăm sóc và điều trị tại nhà. Thời gian điều trị bỏng càng sớm, vết thương càng nhanh khỏi. Phương pháp điều trị bỏng cấp độ 1 bao gồm:

+ Ngâm vết thương trong nước mát trong năm phút hoặc lâu hơn

+ Dùng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau

+ Bôi capocaine (gây tê) với gel hoặc kem lô hội để làm dịu da

+ Sử dụng thuốc mỡ kháng sinh và gạc lỏng để bảo vệ khu vực bị ảnh hưởng.

Bạn không nên sử dụng nước đá, vì điều này có thể làm vết thương tồi tệ hơn, không nên để những vật như quả bóng bông vào vết bỏng vì các sợi nhỏ có thể dính vào vết thương và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, bạn cần tránh các biện pháp khắc phục tại nhà như bơ và trứng vì những biện pháp này không được chứng minh là có hiệu quả.

• Bỏng Cấp Độ 2

Bỏng độ hai nghiêm trọng hơn vì tổn thương lan ra ngoài lớp da trên cùng. Loại bỏng này khiến da bị phồng rộp và trở nên cực kỳ đỏ và đau.

Một số mụn nước có thể nổi lên. Theo thời gian, mô dày, mềm, giống như vảy được gọi là dịch tiết fibrinous có thể phát triển trên vết thương.

Do tính chất mỏng manh của những vết thương này, bạn cần giữ cho khu vực sạch sẽ và băng bó đúng cách. Điều này giúp bạn ngăn ngừa nhiễm trùng và giúp vết bỏng mau lành hơn.

Một số vết bỏng cấp độ hai mất nhiều hơn ba tuần để chữa lành. Tuy nhiên hầu hết các vết bỏng trong vòng hai đến ba tuần sẽ khỏi mà không để lại sẹo, nhưng thường có sự thay đổi sắc tố trên da.

Các mụn nước càng nhiều và trong tình trạng xấu, vết bỏng sẽ càng lâu lành. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bạn cần ghép da. Ghép da sẽ lấy từ làn da khỏe mạnh từ một khu vực khác của cơ thể bạn.

Như với bỏng cấp độ 1, bạn không nên thực hiện các biện pháp khắc phục tại nhà mà chưa được kiểm chứng. Các phương pháp điều trị bỏng nhẹ độ 2 thường bao gồm:

+ Để da dưới nước mát trong 15 phút hoặc lâu hơn

+ Dùng thuốc giảm đau không kê đơn (acetaminophen hoặc ibuprofen)

+ Bôi kem kháng sinh vào mụn nước

Tuy nhiên, bạn cần tìm trợ giúp y tế nếu vết bỏng ảnh hưởng đến một khu vực lớn trên cơ thể bạn.

• Bỏng Độ 3

Bỏng độ 3 gây ra nhiều thiệt hại nhất, kéo dài qua các lớp da. Có một quan niệm sai lầm rằng bỏng độ ba là đau đớn nhất. Tuy nhiên, với loại bỏng này, tổn thương lan rộng đến mức có thể không có bất kỳ đau đớn nào do tổn thương thần kinh.

Tùy thuộc vào nguyên nhân, các triệu chứng bỏng độ ba có thể biểu hiện bao gồm:

+ Da sáp và đổi màu trắng

+ Da màu nâu sẫm

+ Kết cấu nâng và da

+ Không xuất hiện mụn nước

Không bao giờ áp dụng những cách tự chữa với bỏng độ 3. Gọi cấp cứu ngay lập lức. Trong khi đợi xe cấp cứu, nâng vết thương cao hơn tim. Không nên cởi quần áo nhưng phải đảm bảo rằng quần áo không dính vào vết bỏng. Thời gian lành của bỏng độ 3 không xác định.

BIẾN CHỨNG CỦA BỎNG

Bỏng độ 3 là loại bỏng có nhiều biến chứng nhất, như nhiễm trùng, mất máu và sốc. Tuy nhiên, như vậy không có nghĩa là bỏng độ 1 và độ 2 không gây ra các biến chứng. Tất cả các loại bỏng đều làm tăng nguy cơ nhiễm trùng bởi vi khuẩn có thể xâm nhập vào vùng da bị hở. Nhiễm trùng máu có thể xảy ra trong những trường hợp nặng nhất và có thể dẫn đến sốc hoặc tử vong.

Uốn ván cũng là một biến chứng có thể xảy ra với mọi mức độ bỏng. Cũng như nhiễm trùng máu, uốn ván là do nhiễm vi khuẩn. Uốn ván gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh, thậm chí có thể dẫn đến các vấn đề về co cơ. Mọi thành viên trong gia đình nên được tiêm uốn ván 5 năm một lần để phòng tránh nhiễm trùng loại này.

Những vết bỏng nghiêm trọng cũng có thể đem lại nguy cơ hạ thân nhiệt và hạ kali huyết. Hạ thân nhiệt là khi thân nhiệt hạ xuống tới mức có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Hạ thân nhiệt có thể được coi như một biến chứng bất ngờ của bỏng, nhưng bản chất là do sự mất đi nhiệt độ cơ thể do vết thương gây ra. Hạ kali huyết xảy ra khi cơ thể mất quá nhiều máu vì vết bỏng.

Sẹo là biến chứng của tất cả các mức độ bỏng. Những vết bỏng nghiêm trọng có thể gây ra sẹo lồi và đổi màu của vết sẹo trên da. Sẹo lồi không gây nguy hiểm nhưng có thể gây ra cảm giác khó chịu. Hình dạng vết sẹo có thể sẽ tệ hơn nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, bởi vậy, đảm bảo rằng đã bôi đủ kem chống nắng trước khi ra ngoài.

DỰ PHÒNG TẤT CẢ CÁC MỨC ĐỘ BỎNG

Cách tốt nhất để phòng tránh bỏng là ngăn chặn không cho tai nạn xảy ra. Một số công việc sẽ làm bạn có nguy cơ bị bỏng cao hơn, nhưng sự thật là bỏng lại thường xuyên xảy ra ở nhà. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là những đối tượng dễ bị bỏng nhất.

Dưới đây là một vài mẹo để phòng tránh bỏng:

- Giữ trẻ em tránh xa khỏi khu vực nấu nướng

- Đặt bình cứu hỏa gần khu vực nấu nước

- Kiểm tra máy dò khói hàng tháng

- Thay máy dò khói mỗi 10 năm

- Giữ nước nóng dưới 50 độ C

- Đo nhiệt độ nước tắm trước khi tắm

- Để diêm và bật lửa ở nơi an toàn

- Sử dụng ổ cắm điện có nắp

- Kiểm tra và loại bỏ các dây điện có dây thò ra ngoài

- Giữ các loại hóa chất xa tầm với và đeo găng tay khi sử dụng

- Mang theo kem chống nắng hàng ngày và tránh ra ngoài vào những thời điểm nắng cao điểm.

- Đảm bảo rằng tất cả các tàn thuốc lá đã được dập tắt hoàn toàn

Việc có một kế hoạch thoát hiểm khi hỏa hoạn xảy ra và luyện tập kế hoạch đó với gia đình mỗi tháng một lần là vô cùng quan trọng. Trong những trường hợp hỏa hoạn xảy ra, hãy bò hoặc trườn bên dưới làn khói để giảm tối thiểu nguy cơ mắc kẹt trong đám cháy.

Mrs Nguyễn Ngọc