Bệnh Viêm Túi Thừa Đại Tràng Và Các Phương Pháp Điều Trị

Viêm túi thừa có thể dẫn tới tình tràng chảy máu, áp xe… và nguy hiểm tới tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Điều này khiến cho không ít người hoang mang, lo lắng không biết bệnh xuất phát từ đâu? Cách điều trị như thế nào? Đọc ngay bài viết dưới đây của Thuocthang.com.vn để có cái nhìn chính xác nhất nhé !

Bệnh Viêm Túi Thừa Đại Tràng Và Các Phương Pháp Điều Trị

TÚI THỪA ĐẠI TRÀNG LÀ GÌ ?

Đại tràng (ruột già) là phần cuối cùng của đường tiêu hóa, có chức năng hấp thụ nước và vitamin rồi chuyển đổi thức ăn đã được tiêu hóa thành phân. Khi đi đến cuối đại tràng, phân sẽ được tống ra ngoài qua hậu môn

Bình thường, vách đại tràng có 4 lớp đều đặn, không có vị trí nào bị lõm sâu vào. Nếu có một cấu trúc lõm sâu vào vách đại tràng thì đó chính là túi thừa đại tràng. Phần lớn túi thừa của ống tiêu hóa xảy ra ở đại tràng, trong đó 95% là ở đại tràng sigma và 5% ở manh tràng.

Khi phân nhỏ vì thiếu chất xơ, phân sẽ cứng và khó bài tiết ra ngoài. Để tống xuất phân ra ngoài, đại tràng sẽ phải co thắt nhiều hơn, làm gia tăng áp lực trong đại tràng. Vách đại tràng đôi khi không đồng đều về cấu tạo, có những vị trí vách bị yếu so với phần xung quanh. Khi áp lực đại tràng gia tăng, niêm mạc của những chỗ yếu đó sẽ bị đẩy ra ngoài qua vách ruột, tạo thành túi nhỏ, thường có kích thước 1 - 2cm, đôi khi lớn 5 - 6cm. Do các túi phình giống bong bóng này, đại tràng sigma thường trở nên dày và hẹp lại. Điều này làm thay đổi chức năng của đại tràng, dễ gây đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.

VIÊM TÚI THỪA ĐẠI TRÀNG LÀ GÌ ?

Túi thừa đại tràng là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt là ở những người trên 40 tuổi. Thông thường, người bệnh không biết được sự tồn tại của túi thừa trong cơ thể, trừ khi bị viêm túi thừa.

Viêm túi thừa đại tràng xảy ra khi một hoặc nhiều túi thừa của đại tràng bị viêm hoặc nhiễm khuẩn, biểu hiện bằng tình trạng đỏ và sưng. Viêm túi thừa có thể nhẹ hoặc có thể là bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng.

Hiện vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân gây viêm túi thừa. Song các bác sĩ đã liệt kê ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: tuổi cao (trên 40 tuổi), chế độ ăn ít chất xơ, ít vận động thể lực, béo phì, hút thuốc lá,...

TRIỆU CHỨNG VIÊM TÚI THỪA ĐẠI TRÀNG

Đa số bệnh nhân có túi thừa đại tràng không có triệu chứng lâm sàng. Số ít có triệu chứng đau bụng (thường ở vùng bụng dưới bên trái), kèm cảm giác trướng bụng, đầy hơi, rối loạn đại tiện (thường là táo bón, đôi khi phân lỏng hoặc phân có máu).

Khi túi thừa bị viêm, bệnh nhân thường gặp những triệu chứng sau:

+ Đau đột ngột ở vùng bụng dưới bên trái, đau bụng có thể nhẹ lúc đầu và diễn tiến nặng hơn trong vài ngày;

+ Thay đổi thói quen đi tiêu, thường đi ngoài phân lỏng hoặc táo bón;

+ Chán ăn, buồn nôn và nôn ói;

+ Sốt, thậm chí sốt cao, rét run;

+ Trướng bụng, đầy hơi;

+ Chảy máu từ trực tràng (ít gặp);

+ Đau rát khi đi tiểu;

+ Khí hư bất thường.

Trong trường hợp viêm túi thừa nhẹ, người bệnh có thể không gặp phải bất cứ triệu chứng nào. Trong trường hợp viêm túi thừa đại tràng nặng, bệnh nhân có thể có các triệu chứng như đau bụng dữ dội, sốt trên 38°C.

CÁC BIẾN CHỨNG CỦA VIÊM TÚI THỪA ĐẠI TRÀNG

Các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra do viêm túi thừa. Hầu hết trong số chúng là kết quả của sự phát triển của một vết rách hoặc thủng thành ruột. Nếu điều này xảy ra, chất thải đường ruột có thể rò rỉ ra khỏi ruột và vào khoang bụng xung quanh gây ra các vấn đề sau:

- Viêm phúc mạc: Viêm túi thừa có thể gây hoại tử túi thừa, các chất tiêu hóa ở đại tràng tràn vào khoang bụng, dẫn đến viêm phúc mạc. Viêm phúc mạc là một cấp cứu ngoại khoa đòi hỏi phải phẫu thuật ngay lập tức để làm sạch khoang bụng. Một phần của đại tràng bị vỡ có thể cần phải được loại bỏ. Nếu viêm phúc mạc không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị tử vong.

- Áp xe và viêm tấy lan tỏa (Abscess and Phlegmon): Viêm túi thừa có thể tiến triển dẫn đến áp xe (một quả bóng mủ). Nếu ổ áp xe nhỏ có thể được điều trị thành công bằng kháng sinh. Nếu nó có kích thước lớn hoặc không đáp ứng với điều trị, các bác sĩ sẽ cần phải phẫu thuật dẫn lưu mủ và thậm chí có thể cần phải loại bỏ một số mô ruột bị tổn thương.

- Tắc ruột: Nhiễm trùng có thể dẫn đến sẹo đại tràng, và mô sẹo có thể gây ra tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn. Một tắc nghẽn một phần không cần phẫu thuật khẩn cấp. Tuy nhiên, phẫu thuật là cần thiết với sự tắc nghẽn hoàn toàn.

- Chảy máu túi thừa: Chảy máu túi thừa không phải là phổ biến, chỉ xảy ra ở khoảng 17% những người bị viêm túi thừa mãn tính. Tình trạng này thường không đau và chảy máu thường tự dừng lại. Nhưng trong những trường hợp hiếm hoi, chảy máu có thể đủ nghiêm trọng để yêu cầu truyền máu hoặc phẫu thuật. Nếu bạn bị chảy máu, liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức.

- Lỗ rò: Lỗ rò là sự hình thành đường tắt bất thường giữa hai cơ quan. Trong viêm túi thừa đại tràng, lỗ rò có thể được hình thành và thường nối đại tràng với bàng quang, ruột non hoặc âm đạo. Các triệu chứng như: có không khí hoặc phân trong nước tiểu, đau khi đi tiểu hoặc tiết dịch âm đạo bất thường.

Sau một đợt viêm túi thừa đột ngột, có khoảng 14% người bệnh có nguy cơ phát triển lỗ rò. Khi phát hiện có lỗ rò thường người bệnh phải phẫu thuật để điều trị tình trạng này và để tránh các biến chứng nặng hơn .

YẾU TỐ LÀM TĂNG NGUY CƠ MẮC BIẾN CHỨNG CỦA VIÊM TÚI THỪA ĐẠI TRÀNG

Lão hóa và di truyền là những yếu tố chính trong sự phát triển của bệnh túi thừa và viêm túi thừa , nhưng chế độ ăn uống cũng đóng một vai trò quan trọng. Một chế độ ăn ít chất xơ và nhiều thực phẩm tinh chế có thể làm tăng nguy cơ. Thật vậy, trong các xã hội phương Tây, ước tính khoảng 10% số người trên 40 tuổi cuối cùng mắc bệnh túi thừa ; con số này đạt ít nhất 50% ở những người trên 60 tuổi. Viêm túi thừa sẽ xảy ra ở khoảng 10% -25% những người mắc bệnh túi thừa.

Mặc dù điều đó chưa được chứng minh, một số nhà nghiên cứu nghĩ rằng nếu bạn thường xuyên bị táo bón và thường bị căng thẳng khi đi tiêu, bạn có thể tạo đủ áp lực trong thành ruột để làm suy yếu chúng và bắt đầu phát triển túi túi thừa. Một trường phái khác là không đủ chất xơ trong chế độ ăn uống. Việc thiếu chất xơ dẫn đến tăng căng thẳng thành ruột để di chuyển phân qua đại tràng. Điều đó sau đó gây ra áp lực cục bộ gia tăng dẫn đến sự hình thành các túi tại các điểm yếu trong thành đại tràng. Áp lực tăng cùng với thức ăn không tiêu hóa bắt được trong các túi này có thể ăn mòn thành túi thừa, gây viêm và nhiễm trùng vi khuẩn, có thể dẫn đến viêm túi thừa.

Những người đã từng mắc viêm túi thừa đại tràng cấp có nguy cơ biến chứng cao hơn nhóm khác. Sau khoảng 5 đến 10 năm sau lần bùng phát đầu tiên, nguy cơ biến chứng lần thứ hai là khoảng 50%.

Cách tốt nhất để tránh biến chứng nghiêm trọng của viêm túi thừa đại tràng là đến gặp bác sĩ tiêu hóa ngay sau khi nhận thấy các triệu chứng, làm theo hướng dẫn điều trị và tiếp tục kiểm tra thường xuyên.

LÀM THẾ NÀO ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN VIÊM TÚI THỪA ?

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng của viêm túi thừa, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ.

Bác sĩ sẽ đặt câu hỏi về lịch sử y tế của bạn (như thói quen đại tiện, triệu chứng, chế độ ăn uống và thuốc hiện tại) và thực hiện kiểm tra thể chất, có thể bao gồm khám trực tràng và nội soi đại tràng .

Một hoặc nhiều xét nghiệm chẩn đoán có thể được thực hiện. Các xét nghiệm thường bao gồm xét nghiệm máu để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng, xét nghiệm phân để kiểm tra sự hiện diện của máu trong phân hoặc sự hiện diện của nhiễm trùng và chụp CT scans ổ bụng.

Ở những người bị chảy máu trực tràng nhanh, nặng, bác sĩ có thể thực hiện một thủ tục gọi là chụp động mạch để xác định nguồn gốc của chảy máu.

CÁCH ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM TÚI THỪA ĐẠI TRÀNG HIỆU QUẢ NHẤT

Điều trị viêm túi thừa đại tràng chủ yếu là điều trị nhiễm khuẩn, cho đại tràng nghỉ ngơi và giảm tối đa biến chứng. Cụ thể là:

• Với Bệnh Viêm Túi Thừa Nhẹ, Không Có Biến Chứng

Điều trị ngoại trú bằng thuốc kháng sinh, giảm đau và chống co thắt theo chỉ định của bác sĩ;

Để đại tràng nghỉ ngơi bằng cách bệnh nhân nhịn ăn hoặc ăn ít trong vài ngày, sau đó dùng thức ăn lỏng, nhiều chất xơ (ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau củ) cho tới khi hết đau hẳn.

• Với Bệnh Viêm Túi Thừa Nặng, Thường Xuyên Tái Phát

Nếu viêm túi thừa đại tràng nặng, cơn đau nhiều, bệnh nhân cần được điều trị nội trú tại viện:

Truyền nước, kháng sinh vào tĩnh mạch và theo dõi diễn tiến, biến chứng của bệnh;

Nếu không giảm bệnh sau 3 ngày dùng kháng sinh, bị viêm ruột, có túi mủ, viêm phúc mạc thì cần phẫu thuật cắt bỏ đoạn đại tràng có túi thừa bị viêm. Có 2 loại phẫu thuật là cắt ruột một thì và cắt ruột hai thì + làm hậu môn nhân tạo. Với cắt ruột một thì, bác sĩ sẽ cắt phần ruột chứa túi thừa, sau đó nối lại các đoạn ruột già không bị viêm, cho phép nhu động ruột bình thường. Còn cắt ruột 2 thì và làm hậu môn nhân tạo được chỉ định cho bệnh nhân viêm đại tràng nặng, bác sĩ không thể nối đại tràng và trực tràng trong lần mổ đầu tiên. Khi phẫu thuật bác sĩ sẽ mở một lỗ trên thành bụng, nối ruột già vào đó để đưa chất thải ra ngoài. Sau vài tháng, khi tình trạng viêm đã lành, bác sĩ sẽ phẫu thuật lần 2 để nối lại phần ruột đã cắt.

CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM TÚI THỪA ĐẠI TRÀNG

Theo các chuyên gia y tế, để ngăn ngừa bệnh viêm túi thừa, người bệnh cần lưu ý những điều sau:

- Ăn nhiều chất xơ: Gồm trái cây tươi, rau quả và ngũ cốc nguyên hạt để làm mềm phân, giúp phân nhanh chóng được bài tiết ra ngoài, giảm áp lực trong đường tiêu hóa. Đồng thời, cần tránh những thực phẩm nhiều hạt như ổi, vừng, dâu tây, hạt cà chua,...;

- Uống nhiều nước: Chất xơ hoạt động bằng cách hấp thụ nước và làm mềm chất thải trong ruột già. Nếu không uống đủ nước, chất xơ có thể gây táo bón. Vì vậy, bệnh nhân nên uống nhiều nước để tránh nguy cơ táo bón;

- Không nhịn đi tiểu: Vì việc này khiến phân khô, đòi hỏi phải rặn nhiều, làm tăng áp lực đại tràng;

- Kiểm soát stress: Tình trạng căng thẳng thần kinh gây tăng co thắt đại tràng, dẫn tới hình thành túi thừa đại tràng. Vì vậy, cần kiểm soát và điều trị stress để ngăn ngừa nguy cơ viêm túi thừa đại tràng;

- Tập thể dục thường xuyên: Có tác dụng thúc đẩy chức năng tiêu hóa và làm giảm áp lực bên trong đại tràng. Bệnh nhân nên tập thể dục tối thiểu 30 phút/ngày.

Viêm túi thừa đại tràng có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi có biểu hiện mắc bệnh, người bệnh nên sớm đi khám để được chẩn đoán xác định bệnh và có hướng điều trị kịp thời, hiệu quả.

Nguyễn Ngọc