Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị viêm đường hô hấp

Bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ em thường xuất hiện vào thời điểm giao mùa và tái đi tái lại nhiều lần. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là một trong những yếu tố tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Vào thời điểm giao mùa đông - xuân, chế độ ăn uống cho trẻ để tránh các bệnh về đường hô hấp luôn là mối bận tâm của các bậc phụ huynh.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị viêm đường hô hấp

Vậy bệnh đường hô hấp là gì ? Và cách xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ em bị viêm đường hô hấp hợp lý.

1. Viêm đường hô hấp ở trẻ là gì ?

Bệnh về đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ như: cúm, viêm mũi họng, viêm tai giữa, viêm phổi, viêm phế quản là nỗi ám ảnh đối với cha, mẹ. Bên cạnh những nguyên nhân khác, yếu tố chính dẫn tới các bệnh về hô hấp là do sức đề kháng của trẻ còn yếu. Chúng rất mẫn cảm với các yếu tố của môi trường xung quanh, đặc biệt là vi khuẩn, vi – rút

1.1 Nguyên nhân

Nguyên nhân gây viêm đường hô hấp gồm: Virus (virus Rhino, Adeno, virus cúm Parainfluenza, Coronavirus, virus hô hấp hợp bào RSV), vi khuẩn (Haemophilus influenzae, liên cầu khuẩn tan máu nhóm A, phế cầu khuẩn, một số loại nấm,...) và các yếu tố thuận lợi như thời tiết lạnh, giao mùa, trẻ nhỏ (dưới 1 tuổi), trẻ còi xương, suy dinh dưỡng, bị suy giảm miễn dịch, sau phẫu thuật, không gian sống chật hẹp, vệ sinh kém,...

Các bệnh viêm đường hô hấp trên bao gồm: viêm mũi, viêm họng, viêm amidan, viêm xoang, viêm thanh quản, viêm tai giữa ... Những bệnh này có thể xảy ra cấp tính hoặc diễn biến mạn tính. Nếu không chữa trị dứt điểm, viêm đường hô hấp trên có thể chuyển thành viêm đường hô hấp dưới, đặc biệt là viêm phế quản, viêm phổi cấp tính.

1.2 Triệu chứng của bệnh

Chảy nước mũi là 1 trong triệu chứng

Triệu chứng của viêm đường hô hấp gồm:

Sốt: Sốt vừa hoặc sốt cao 39 - 40 độ C, hầu hết là sốt liên tục, có thể bị co giật, đặc biệt là ở trẻ em dưới 5 tuổi;

Ho, chảy nước mũi, hắt hơi, quấy khóc, ngủ kém;

Khó thở do nghẹt mũi nếu viêm đường hô hấp trên hoặc do phế quản bị phù nề và co thắt nếu viêm đường hô hấp dưới (viêm phế quản co thắt). Biểu hiện của khó thở là thở nhanh, môi tím tái, cánh mũi phập phồng, rối loạn nhịp thở và số lần thở, lõm xương ức hoặc lõm các khe liên sườn.

Hầu hết trẻ bị viêm đường hô hấp trên thể nhẹ thường chỉ kéo dài vài ngày là tự khỏi dù không sử dụng kháng sinh. Tuy nhiên, phụ huynh vẫn phải theo dõi sức khỏe của trẻ cẩn thận, nếu thấy trẻ ho nhiều, mệt mỏi, nôn ói, tím tái, sốt trên 38°C, co giật, và khó thở cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám để xử trí kịp thời, đề phòng các biến chứng viêm phế quản,viêm phổi, viêm cầu thận, viêm não,thấp tim ,... 

Việc điều trị cho trẻ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp gồm điều trị có dùng thuốc và điều trị không dùng thuốc. Điều trị có dùng thuốc gồm: Điều trị triệu chứng (giảm ho, giảm đau, chống viêm, hạ sốt) và điều trị căn nguyên (nếu nguyên nhân do vi khuẩn có thể dùng thuốc kháng sinh). Điều trị không dùng thuốc gồm vệ sinh mũi, làm thông thoáng đường thở cho trẻ, duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ để tăng sức đề kháng của cơ thể và tạo môi trường sống trong lành, sạch sẽ cho bé. Việc điều trị cho trẻ bằng thuốc kháng sinh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để tránh tình trạng kháng thuốc.

2. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị viêm đường hô hấp

chế độ dinh dưỡng hợp lý

Ở giai đoạn ủ bệnh viêm đường hô hấp, trẻ có tình trạng mệt mỏi, chán ăn. Khi bị bệnh, triệu chứng đau họng, nghẹt mũi, kết hợp sử dụng kháng sinh dài ngày làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột khiến trẻ biếng ăn hơn. Đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trẻ để cải thiện sức đề kháng, giúp bé mau chóng khỏi bệnh;

Cho trẻ ăn uống, bú mẹ theo nhu cầu, không cần thiết phải kiêng cữ quá mức hoặc ép trẻ phải ăn hết phần thức ăn đã được chuẩn bị;

Không nên cho trẻ ăn thức ăn, đồ uống lạnh (ăn lạnh làm tình trạng viêm họng diễn tiến phức tạp hơn) hay thực phẩm mà trẻ bị dị ứng;

Nên chia thành nhiều bữa ăn trong ngày với số lượng ít hơn và thức ăn mềm hơn, dễ nuốt, dễ tiêu hóa. Có thể bổ sung thêm rau xanh và trái cây vào chế độ ăn của trẻ lớn và nước ép hoa quả vào chế độ ăn của trẻ nhỏ;

Cho bé uống đủ nước vì trẻ có nguy cơ mất nước do sốt và thở nhanh. Đồng thời, việc uống nhiều nước cũng có tác dụng làm dịu cổ họng và làm loãng đờm;

Nếu bé bị nôn ói 1 - 2 lần/ngày và vẫn vui vẻ, chơi đùa bình thường thì chỉ cần cho bé ăn hoặc uống thêm sữa ngay sau khi nôn ói để bé không bị đói và sụt cân.

Vì vậy, cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ để bé sớm hồi phục sức khỏe. Một số lưu ý quan trọng gồm:

2.1 Các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A

Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thị giác và giúp bảo vệ cơ thể trẻ chống lại tình trạng nhiễm trùng. Đặc biệt, vitamin A giúp tăng cường tế bào biểu mô và chất dịch nhầy của hệ hô hấp. Các chất dịch nhầy này ngăn ngừa sự tấn công của vi trùng và vi khuẩn. Chính vì thế, đây là loại vitamin rất quan trọng cho đường hô hấp của trẻ em.

2.2 Bổ sung chất xơ trong bữa ăn cho trẻ

Y học đã chứng minh, chất xơ có vai trò rất lớn trong tiêu hóa, làm sạch đường ruột, góp phần tăng cường hệ miễn dịch. Theo Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, người lớn cần 20 gam – 22 gam chất xơ mỗi ngày, còn ở trẻ em thì chỉ cần ½ số này. Các vị phụ huynh có thể chế biến đa dạng món ăn bổ sung chất xơ cho trẻ từ nhiều loại thực phẩm. 

2.3 Chất đạm động vật

Các loại thực phẩm giàu đạm động vật như: thịt heo, bò, gà, tôm, cua… và trứng chứa tất cả 9 axit amin thiết yếu. Theo nghiên cứu của nhóm TS. Mark M., ĐH Washington, Mỹ, đạm động vật được xem là quan trọng cho trẻ trong giai đoạn đang tăng trưởng vì đạm này ngoài cung cấp đủ 9 axit amin thiết yếu, còn cung cấp thêm sắt, vitamin B12. Trong đạm động vật có rất nhiều protein giúp tham gia miễn dịch, tăng sức đề kháng cho cơ thể. Vì vậy, chất đạm động vật phòng bệnh rất tốt cho trẻ nhỏ.

2.4 Cho trẻ uống đủ nước

Nước có tác dụng đưa bạch cầu đi khắp cơ thể, đồng thời đào thải những chất độc hại ra ngoài thông qua tuyến mồ hôi. Một lượng nước vừa đủ mỗi ngày sẽ giúp tăng cường trao đổi chất ở trẻ, cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho tế bào. Cha mẹ cần luyện tập thói quen uống nước thường xuyên ở trẻ.

Cách phòng tránh bệnh: 

• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh viêm đường hô hấp
• Tránh các yếu tố gây hại cho đường hô hấp của trẻ như bụi bẩn, khí độc, hơi nóng,...
• Giữ vệ sinh và bảo quản sữa mẹ đúng cách, tránh nhiễm khuẩn
• Phụ huynh nên rửa tay đúng cách trước và sau khi chăm sóc trẻ
• Cho trẻ vệ sinh răng miệng và súc miệng hằng ngày bằng nước muối
• Giữ ấm cơ thể của bé vào mùa đông, đặc biệt là vùng cổ, ngực, bụng, bàn tay, gan bàn chân
• Tránh cho trẻ nằm phòng điều hòa quá lạnh hoặc sinh hoạt ngoài trời quá lâu, đặc biệt trong thời điểm chuyển mùa
• Hạn chế đưa bé đến những nơi đông người trong mùa dịch
• Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và khoa học: Bữa ăn của trẻ nên đa dạng và cân bằng giữa 4 nhóm chất là chất đường bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất.
• Vệ sinh môi trường sống, phòng ở nên lưu thông không khí tốt, tránh tình trạng bí bách, ẩm thấp
• Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch để tạo miễn dịch chủ động giúp bé phòng tránh được nhiều căn bệnh truyền nhiễm.

Trên đây là những chia sẽ về bệnh viêm đường hô hấp,chế độ dinh dưỡng và cách phòng tránh bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ nhỏ. Hy vọng những chia sẽ này sẽ giúp ích cho các phụ huynh phòng và lên chế độ dinh dưỡng cho trẻ nhỏ khi mắc bệnh

Danh Trường