Các Bài Thuốc Ngâm Rượu Ba Kích Bồi Bổ Sức Khỏe

Ba kích ngâm rượu là một trong những phương pháp tối ưu nhầm phát huy hết công dụng của loài cây quý này. Tuy nhiên nếu ngâm rượu không đúng cách thì không chỉ không trị được bệnh mà còn tác dụng ngược lại gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy cách ngâm rượu ba kích tím đúng cách ngon tuyệt vời như thế nào ? Mời các bạn cũng Thuocthang.com.vn tìm hiểu qua bài viết sau đây:

TÌM HIỂU VỀ CÂY BA KÍCH

Ba kích hay còn có nhiều tên gọi khác như ba kích thiên, diệp liễu thảo, đan điền âm vũ, dây ruột gà,… Ba kích là cây dây leo, dạng thân thảo, thân mảnh, có nhiều lông mịn. Cây mọc leo thành bụi ven rừng có độ cao dưới 500m. Lá đơn nguyên, mọc đối, có hình mác hoặc hình bầu dục, thuôn nhọn, cứng, đầu là ngọn gấp, đuôi lá hình tròn hoặc hình tim. Phiến lá non có màu xanh, khi già chuyển sang màu trắng mốc và có màu nâu tím khi lá khô. Mặt dưới phiến lá có khoảng 8 cặp gân thứ cấp.

Hoa ba kích có kích thước nhỏ, có màu trắng hoặc vàng thường tập trung thành tán ở đầu cành, đài hoa hình ống gồm một số lá đài nhỏ phát triển không đều. Quả ba kích hình cầu, quả kép phủ lông, khi chín có màu đỏ. Hoa ba kích thường nở rộ vào tháng 5 – 6, mùa quả bắt đầu từ tháng 7 – 10.

Đặc Điểm Của Dược Liệu

Rễ cây ba kích có kích thước lớn, được gọi là củ và đây là bộ phận thường được dùng để làm thuốc. Phần củ ba kích được dùng làm thuốc thường được phơi hoặc sấy khô, cắt thành đoạn ngắn. Đặc điểm dược liệu cụ thể đó là:

+ Củ ba kích có hình trụ tròn, độ dài không nhất định, đường kính khoảng 1 – 2cm.

+ Chất cứng, cùi dày,, dễ bóc vỏ.

+ Mặt ngoài màu vàng xám, hơi nhám, có vân dọc.

+ Phần lõi bên trong màu tím hoặc hồng nhạt, ở giữa có màu nâu vàng.

+ Không có mùi, vị ngọt, hơi chát.

Phân Bố, Thu Hoạch:

 

 

Cây thuốc Ba Kích mọc hoang, phân bố nhiều ở vùng đồi núi thấp của miền núi và trung du ở các tỉnh phía Bắc.Ba Kích có nhiều ở Quảng Ninh, Vĩnh Phú, Hà Bắc, Lạng Sơn, Hà Giang, Hà Tây. Ba Kích trồng được 3 năm có thể thu hoạch thường vào tháng 10-11. Dùng cuốc đào rộng chung quanh gốc, lấy toàn bộ rễ rửa sạch. Loại rễ to, mập, cùi dầy, mầu tía là loại tốt. Rễ nhỏ, gầy, cùi mỏng, mầu trong là loại vừa.

Bộ Phận Dùng Làm Dược Liệu

Hầu như các bộ phận của ba kích đều được sử dụng để làm vị thuốc, bao gồm:

+ Hoa

+ Lá

+ Quả

+ Rễ

Trong đó, rễ ba kích là bộ phận thường được sử dụng nhiều nhất.

Các Loại Ba Kích Và Cách Phân Biệt

Ở Việt Nam có 2 loại ba kích là: ba kích tím và ba kích trắng. Vỏ củ ba kích tím có màu vàng sậm, phần thịt có sắc tím, trong khi ba kích trắng màu vàng nhạt, phần thịt màu trắng trong. Đặc biệt khi ngâm rượu thì ba kích tím làm rượu chuyển sang tím còn ba kích trắng thì không.

Ba kích tím có nhiều tác dụng tốt hơn và khi ngâm rượu cũng ngon hơn nên được sử dụng phổ biến hơn và có giá cao hơn ba kích trắng.

Thành Phần Và Công Dụng Của Củ Ba Kích

Trong rễ củ ba kích có chứa hoạt chất anthraglucozit, phytosterol, acid hữu cơ, đường, nhựa, 1 chút tinh dầu. Đặc biệt rễ ba kích tươi có chứa nhiều Vitamin C còn ba kích khô không có.

Theo Đông y: Ba kích vị cay chát ngọt, tính ôn, vào kinh can thận với những tác dụng chính như:

+ Tác dụng hỗ trợ làm ấm thận, tráng dương, khỏe gân cốt, trừ phong thấp.

+ Nước sắc ba kích có tác dụng hỗ trợ ổn định huyết áp, tăng sức dẻo dai, tăng sức đề kháng của cơ thể.

+ Ngoài ra, rượu ba kích có tác dụng hỗ trợ tăng cường sức khỏe cho nam giới, bổ thận tráng dương, kiện gân cốt.

+ Tác dụng hỗ trợ kéo dài thời gian quan hệ, hỗ trợ điều trị bệnh xuất tinh sớm.

+ Tác dụng hỗ trợ điều trị chứng di mộng tinh ở nam giới.

RƯỢU BA KÍCH CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE

 

 

Ngâm rượu ba kích có ưu điểm là dễ sử dụng, bảo quản được lâu và phát tác dược chất tốt. Trong ghi chép biệt dược của Y học cổ truyền cho biết: Công dụng chủ yếu của ba kích là cường gân cốt, ôn thận tráng dương, bổ thận ích tinh. Từ những thời đại trước, nhân dân đã tận dụng ba kích ngâm với rượu để uống để tăng khả năng cường dương, cải thiện sinh lý.

Rượu ba kích đặc biệt phù hợp với những bệnh nhân nam có đời sống sinh dục bất thường, hiệu quả đễ chữa chứng bất lực ở quý ông lâu dài. Ngoài ra, rượu ba kích cũng có tác dụng làm tăng khả năng giao hợp và cải thiện chất lượng tinh trùng. Ba kích dùng làm thuốc hay làm rượu đều có công dụng chủ trị chứng rối lọan cương dương, di tinh, chữa chứng mộng tinh,…

Nhưng ngoài những tác dụng chính là tăng sinh lý nam giới, hỗ trợ bổ thận tráng dương thì rượu ba kích còn có những công dụng sau:

+ Giúp kiện gân cốt, rất tốt cho sức khỏe và sinh lực đấng mày râu

+ Thành phần vi lượng có trong rượu ba kích hỗ trợ tăng sức đề kháng.

+ Tăng ham muốn, giúp kéo dài thời gian quan hệ

+ Chủ trị chứng chóng mặt, tiêu chảy, gân xương mềm yếu…

+ Hỗ trợ điều trị yếu sinh lý, xuất tinh sớm ở nam giới

+ Phụ nữ ở tuổi mãn kinh cải thiện được nhu cầu sinh lý, bồi bổ khí huyết.

HƯỚNG DẪN NHỮNG CÁCH NGÂM RƯỢU BA KÍCH NGON NHẤT

Trước hết, khâu sơ chế rễ ba kích rất quan trọng vì bước này là công đoạn chính để loại bỏ độc tính có trong củ. Trước tiên đem rễ ba kích đi rửa sạch đất cát, sau đó đem phơi độ 5 – 7 nắng cho đến khi củ khô.

Một cách khác là trước khi phơi, đem đồ rễ ba kích trong 30 – 45 phút. Cách này giúp làm giảm độ thủy phân của rễ, sau đó mới đem rễ ba kích phơi khô hoặc sấy khô dưới nắng ráo.

Phơi đến khi rễ ba kích khô thì mới dùng dùi gỗ đập nhẹ cho rễ bẹp ra, sau đó tiếp tục phơi đến khi rễ ba kích héo khô. Trước khi đem đi ngâm rượu, đem rễ ba kích rửa sạch lần nữa rồi ủ mềm trong 1 giờ. Sau đó cẩn thận bóc lõi và bỏ vỏ, cắt rễ ba kích thành đoạn 3 – 5cm đem đi ngâm rượu mới ra hết các dược chất quan trọng.

Sử dụng rễ ba kích ngâm rượu thường là rễ tươi đem về phơi khô, tránh mua rễ ba kích khô được bán sẵn vì có thể vị thuốc đã được ngâm hóa chất để bảo quản lâu hơn. Chọn loại rượu có nồng độ từ 40 – 45 độ để hương vị của rượu được đậm đà. Nên ngâm rượu trong bình thuỷ tinh hoặc chum sành sẽ giúp cất lượng rượu được bảo quả tốt hơn.

1. Cách Ngâm Rượu Ba Kích Tươi An Toàn Và Ngon Nhất

 

 

Nguyên liệu ngâm rượu ba kích

+ 1kg ba kích tươi

+ 4 lít rượu trắng

Cách ngâm rượu ba kích đúng cách

Bước 1 : Bạn rửa sạch ba kích với nước lạnh, sau đó đổ ba kích ra rổ để ráo hết hẳn nước. Tiếp theo, bạn dùng dao cắt tuốt bỏ hết phần lõi của ba kích, vì lõi ba kích gây hiệu ứng kích thích tim mà biểu hiện là tim đập dồn dập khi uống phải ba kích còn phần lõi, do đó khi ngâm rượu ba kích bạn chỉ nên giữ lại phần thịt.

Bước 2: Cho ba kích đã bỏ phần lõi vào trong một bình thủy tinh, nếu có thể bạn dùng chum sành để ngâm rượu ba kích sẽ làm tăng hương vị thơm ngon của rượu ba kích hơn. Tiếp theo, bạn cho một thì nhỏ muối vào bình để làm giảm độc tính của lõi ba kích còn xót lại trên phần thịt.

Bước 3: Đổ rượu trắng có nồng độ 40-45 độ vào bình đựng ba kích. Do ba kích thuộc họ cà phê (rubiaceae) nên chỉ khi rượu có nồng độ 40-45 độ ba kích mới tiết hết hoàn toàn tinh chất của nó với những gì tinh túy nhất. Sau khi đổ rượu vào bình, bạn đậy kín nắp và ngâm trong vòng 20 ngày.

Khi thời gian ngâm được 20 ngày lúc này rượu đã chuyển sang màu tím nhạt, bạn dùng đũa gỗ khuấy đều rượu và ba kích để cho rượu ngấm đều và ra màu nhanh hơn, sau đó bạn lại đậy kín nắp và ngâm thêm khoảng 2 tháng khi rượu đã chuyển sang màu tím đậm là có thể đem ra sử dụng.

2. Cách Ngâm Ba Kích Khô

Chuẩn bị

+ 1 kg rễ ba kích khô

+ 8 – 9 lít rượu nếp trắng trên 40 độ

Thực hiện

+ Đem ba kích khô sao trên chảo với lửa nhỏ trong khoảng 15 phút và để nguội

+ Đem phần ba kích đã sao cho vào bình, đổ rượu theo tỷ lệ 1:9.

+ Ngâm rượu ba kích trong khoảng 80 – 90 ngày sau là có thể sử dụng.

+ Màu rượu ba kích khô sau khi ngâm sẽ có màu tím đậm tương tự như ngâm ba kích tươi

Khi sử dụng rượu ba kích độc vị, người bệnh uống theo liều chỉ định 1 chén rượu nhỏ mỗi ngày, mỗi ngày chia làm 2 lần uống. Trung bình chỉ nên uống khoảng 100 – 150ml rượu. Để dễ uống hơn, người bệnh có thể thêm vào rượu ba kích lượng mật ong nhỏ để giảm vị nồng và đắng của rượu ba kích ngâm.

3. Cách Ngâm Rượu Ba Kích Cùng Vị Thuốc

 

 

Một số bài thuốc kết hợp từ ba kích và các thảo dược khác đem ngâm rượu cũng được dùng trong điều trị bệnh theo Y học cổ truyền. Một số cách ngâm rượu ba kích chữa bệnh gồm:

• Cách 1: Bài thuốc chữa thận yếu, khí dương suy yếu

Chuẩn bị:

+ 1 kg ba kích tươi

+ 30 gram thỏ ty tử

+ 300 gram dâm dương hoắc

+ 500 gram nhục thung dung

+ 8 lít rượu trắng

Cách ngâm :

+ Ba kích tách bỏ lõi và rửa sạch, để ráo nước

+ Các nguyên liệu đem đi sơ chế và thái thành miêng bằng nhau, để ráo nước.

+ Ngâm phối hợp cùng các vị thuốc trong vòng 1 tháng là có thể sử dụng được

Nên dùng rượu ba kích ngâm theo cách trên hàng ngày trong mỗi bữa ăn. Mỗi lần dùng chỉ uống khoảng 1 – 2 ly nhỏ. Bài thuốc được duy trì đều đặn mỗi ngày không những tốt cho nam giới mà còn hỗ trợ phụ nữ có nhu cầu ham muốn mãnh liệt hơn.

• Cách 2: Bài thuốc trị thất thương, liệt dương, ngũ lao, hạ khí

Chuẩn bị:

+ 3 kg ba kích sống

+ 3 kg ngưu tất sống

+ 5 đấu rượu

Cách thực hiện:

+ Đem ba kích tươi về bỏ lõi, chỉ lấy vỏ ngoài đem rửa và để ráo

+ Đem các nguyên liệu đi sơ chế và để ráo nước.

+ Ngâm các nguyên liệu trong bình rượu khoảng 3 tháng.

+ Mỗi ngày dùng rượu này để uống.

Rượu ba kích được ngâm trong vòng 15 ngày sẽ chuyển màu tím đen, đó mới là ba kích chuẩn.

Người bệnh chỉ nên uống 1 – 2 chén rượu ba kích ngâm ngày 2 lần, uống sau bữa ăn.

Rượu ba kích có mùi thơm nhẹ của tinh dầu, có vị đắng chát nên bệnh nhân không uống rượu khi đói.

Cách Bảo Quản Rượu Ba Kích Chữa Bệnh

 

 

Tránh đặt bình rượu ba kích ở nơi có ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp.

Tránh đặt bình rượu ba kích ở nơi ẩm mốc, bụi bẩn, hay để gần khu vực máy lajh.

Để bình rượu ba kích ở nơi khô thoáng, khoảng 25 độ C là hợp lý.

Lưu Ý Khi Ngâm Rượu Ba Kích Tím

Ngâm rượu ba kích tuy đơn giản, nhưng người bệnh cần chú trọng đến khâu sơ chế nguyên liệu để bình rượu ngâm có thể điều trị bệnh hiệu quả. Một số lưu ý khi ngâm rượu ba kích sau cần được tuân thủ khi ngâm rượu ba kích tại nhà.

Rượu ba kích tím phải được ngâm đủ lâu mới phát tuy tác dược. Sau khi ngâm được tầm 20 ngày, bạn nên mở nắp rượu ba kích và dùng đũa sạch khuấy đều bình rượu. Sau đó tiếp tục đậy nắp bình kín lại ngâm trong 2 tháng nữa thì có thể sử dụng được.

Nên chọn nguyền nguyên liệu chất lượng, không có chất bảo quản hay chất hóa học ngâm rượu. Hiện nay người dùng khó phân biệt được các loại ba kích phơi khô đóng gói sẵn là ba kích Trung Quốc, tốt nhất nên mua ba kích tươi về sơ chế và phơi khô làm rượu đảm bảo yên tâm.

Trước khi ngâm rượu, cần đảm bảo phần lõi của ba kích được tút bỏ hoàn toàn. Một số trường hợp được phát hiện kích thích lên tim, khiến tim đập nhanh, dồn dập khi sử dụng phần lõi của ba kích ngâm rượu.

Cần lưu ý bảo quản bình rượu ngâm kín, không có kẽ hở ở nắp đật. Nếu bình rượu bị dính gió, vi khuẩn và các vi sinh vật xâm nhập vào bình dễ làm mất vệ sinh. Bình rượu bị nhiễm vi khuẩn uống vào dễ gây ngộ độc rượu cho người dùng.

Tác Dụng Phụ Của Rượu Ba Kích

Mặc dù rượu ba kích được sử dụng khá phổ biến trong điều trị các bệnh liên quan đến “yếu sinh lý” nam, tuy nhiên hiệu quả điều trị của vị thuốc này không phát tác đồng thời ở mọi trường hợp. Thầy thuốc Nguyễn Xuân Hướng – nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam khuyến cáo, ba kích không dùng để bổ dương. Nói chính xác thì ba kích là vị cố tinh, làm xuất tinh chậm nên hoạt tính của ba kích giúp thời gian cương cứng lâu nhưng không có tác dụng bổ dương.

Ba kích là vị thuốc có tính hàn nên phải sao với rượu để giảm hàn và tăng vị ấm cho bài thuốc, như vậy thuốc vào khí và huyết nhanh và hiệu quả hơn. Do ba kích có tính cố tinh nên nam giới bị khó xuất tinh, khi uống rượu ba kích sẽ khiến tinh khí bị ức chế. Cũng cần lưu ý, quan niệm “bổ thận tráng dương” trong Đông y không phải chỉ dùng để hỗ trợ nhu cầu chăn gối mà còn được hiểu là bồi bổ sức khỏe con người nói chung.

Bất kỳ bài thuốc hay vị thuốc Đông y nào cũng có thể phát sinh tác dụng phụ tùy theo cơ địa của từng người. Do đó, một số trường hợp uống rượu ba kích chữa bệnh nhận thấy hiệu quả tích cực, một số trường hợp lại thấy khó tiêu, đau bụng, hoa mắt khi uống rượu ba kích.

Điều quan trọng cần nhắc lại, lõi của rễ cây ba kích có chất độc nên khi sử dụng làm thuốc hay ngâm rượu ba kích đều phải loại bỏ để tránh hại tim. Rượu ba kích có tính hàn cao nên quý ông, quý bà uống nhiều hay uống liên tục dễ bị đi ngoài. Vì thế, việc sử dụng rượu ba kích cần đúng liều, đúng lượng và đúng đối tượng thì mới đảm bảo những công hiệu như mong muốn.

Việc sử dụng các phương thuốc tự nhiên điều trị cải thiện bệnh lý nam giới nói chung được khuyến khích vì tính lành tính, hiệu quả. Tuy nhiên, để đảm bảo thời gian và kết quả phương thuốc mang đến thay đổi tích cực, người bệnh nên đến thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ để có sự chọn lựa đúng đắn.

Mrs Nguyễn Ngọc