Dấu Hiệu Sinh Non Mẹ Bầu Cần Biết Để Phòng Tránh

Sinh non được cho là xảy ra từ tuần 20-37 thai kỳ và có rất nhiều nguyên nhân khác nhau đến từ bản thân các bà bầu và từ ngoại cảnh. Nhận diện sớm dấu hiệu sinh non rất quan trọng, bác sĩ sẽ giúp mẹ tăng khả năng giữ con trong bụng mẹ cho tới thời điểm con có thể sống khoẻ nhằm tránh các biến chứng nặng do non tháng gây ra như: suy hô hấp, nhiễm trùng sơ sinh, viêm ruột hoạt tử, dị tật bẩm sinh tim, bại não, các bệnh lý về mắt... 

Dấu Hiệu Sinh Non Mẹ Bầu Cần Biết Để Phòng Tránh

SINH NON LÀ GÌ ?

Trong y khoa, sinh non được định nghĩa những trẻ được sinh ra từ hết 22 tuần đến trước khi hết 36 tuần. Sinh cực non là khi thai dưới 28 tuần. Sinh rất non là khi thai từ 28 tuần đến 33 tuần 6 ngày. Sinh non muộn là khi thai nhi từ 34 tuần đến 36 tuần 6 ngày.

Trẻ sinh non luôn phải chịu nhiều thiệt thời, không chỉ là đối mặt với những vấn đề về sức khỏe mà còn liên quan đến trí tuệ sau này nếu không được chăm sóc đúng cách.

rẻ sinh non chưa bao giờ luôn phải đối mặt với nguy cơ về sức khỏe và trí tuệ

THIỆT THÒI CỦA TRẺ SINH NON

Đến với vòng tay yêu thương của mẹ với thể trạng yếu ớt, trẻ sinh non không chỉ cần sự đồng hành kiên trì từ phía gia đình, nỗ lực của các y bác sĩ mà còn phải nhờ cậy đến các phương pháp y học tiên tiến nhất để tồn tại.

Hầu hết trẻ sinh non đều rất khó khăn để làm quen với cuộc sống bên ngoài bụng bầu. Các thống kê cho thấy 20% trẻ sinh non tử vong trong năm đầu đời. Vừa lọt lòng trẻ đã phải đối đầu với nguy cơ di chứng về tinh thần và thể chất như chậm phát triển về nhận thức, liệt não, động kinh,… Do phổi chưa đủ trưởng thành nên trẻ sinh non có nguy mắc các bệnh hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản. Đây cũng là đối tượng dễ bị các khuyết tật bẩm sinh như mù, câm, điếc.

Với một đứa trẻ sinh non mỏng manh, cha mẹ phải hết sức nâng niu, kiên trì nuôi dưỡng vì bé thường khó nuôi, nhẹ cân, chậm lớn so với bạn bè cùng trang lứa.

NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN SINH NON

• Các Bệnh Lý Từ Mẹ

Dù có đến 50% ca sinh non không xác định được nguyên nhân, nhưng với 50% nguyên nhân còn lại có thể xác định được, mẹ bầu cũng có thể hiểu thêm về lý do đưa đến tình huống không mong đợi này. Trong đó, bao gồm cả các bệnh lý trên cơ thể như mẹ bị mắc bệnh u xơ tử cung, viêm gan siêu vi B, viêm thận, sốt, Rubella, bệnh tim, tiểu đường, thiếu máu nặng, cường giáp, mẹ thiếu cân, nhiễm trùng đường sinh sản, đa thai, nhiễm trùng ối, tiền sản giật v.v…

• Các Dị Tật Ở Tử Cung

Dị tật tử cung là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến thai nhi có nguy cơ sinh sớm hơn 38 tuần tuổi, bao gồm: hở eo tử cung, tử cung bất thường, cổ tử cung hé mở thường gặp ở thai phụ có tiền sử sinh non hay hơn 1 lần sẩy thai sau khi thai nhi được 3 tháng tuổi, cổ tử cung ngắn v.v…

• Mẹ Bị Stress Trầm Trọng

Thường xuyên có tâm trạng bất an, lo lắng, tức giận kéo dài trong thời kỳ mang thai có thể khiến cơ thể người mẹ tiết quá nhiều hormone tuyến thượng thận, sinh ra những chất có hại cho hệ thần kinh dẫn đến sinh non. Thậm chí, một nghiên cứu mới đây khảo sát trên 1 triệu sản phụ ở Đan Mạch đã phát hiện ra rằng, những bà mẹ phải chịu căng thẳng 6 tháng trước thời gian mang thai sẽ có nguy cơ sinh con thiếu tháng với tỷ lệ lên đến 59% ca chuyển dạ sớm khi thai nhi chưa đến 33 tuần tuổi, nguyên nhân là do các hormone stress tác động lên dạ con của thai phụ.

• Thiếu Vitamin B9

Một nghiên cứu tiến hành ở Pháp đã phát hiện ra rằng bổ sung vitamin B9 trước khi mang thai 1 năm sẽ giúp giảm 50% nguy cơ sinh non. Theo đó, khi theo dõi 35.000 phụ nữ không dùng và có dùng vitamin B9 trước thai kỳ khoảng 1 năm đã cho thấy, nhóm thai phụ sử dụng hợp lý vitamin này sẽ giảm được 70% nguy cơ sẩy thai trong giai đoạn từ tuần 20 đến tuần thứ 28 và giảm 50% nguy cơ sinh non ở tuần 28 – 32.

Quá trình vôi hóa, tích tụ canxi của màng bào thai. ĐH Yale (Mỹ) đã có một đột phá quan trong trong việc giải thích những bí ẩn của sinh non, nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật vĩnh viễn ở trẻ sơ sinh. Trưởng nhóm nghiên cứu Lydia Shook cho biết: “Nước ối có tiềm năng hình thành các hạt nano và cặn canxi gây tồn động và gây vôi hóa màng bào thai, làm vỡ màng nước ối ở thai phụ dẫn đến tình trạng sinh non”.

• Các Nguyên Nhân Khác

Ngoài những lý do đã nêu, sinh non còn do nhiều lý do khác như mẹ bị thiếu cân, suy dinh dưỡng, mang đa thai, ít nước ối, mang thai quá sớm (dưới 18 tuổi) hoặc mang thai từ 40 tuổi trở lên, nghiện ma túy, nghiện rượu, mang thai quá nhiều lần v.v… Ngoài ra, thời gian làm việc của người mẹ quá 42 giờ/ tuần, công việc phải đứng nhiều trên 6 giờ/ ngày, làm việc quá sức, quan hệ tình dục quá đà, do biến đổi khí hậu, dùng thuốc an thai bừa bãi v.v… cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng chuyển dạ sớm.

CÁC DẤU HIỆU SINH NON Ở BÀ BẦU DỄ PHÁT HIỆN NHẤT

1. Đau Bụng Từng Cơn

Các cơn co xuất hiện là một trong dấu hiệu điển hình của việc sinh non (thai nhi chào đời trước 37 tuần gọi là sinh non). Trong những tháng cuối thai kỳ, nếu mẹ thấy có những cơn co thắt ở bụng dưới, quặn lên từng cơn rồi hết, sau đó lại lặp lại mà không rõ nguyên nhân gì, đồng thời kèm theo những cơn co cơ do chuột rút hay chảy máu âm đạo thì đây đúng là dấu hiệu của việc sinh non.

2. Đau Thắt Lưng

Những cơn đau ở vùng thắt lưng ngày càng dồn dập, đặc biệt là với trường hợp trước đó bạn ít khi bị đau lưng thì hãy nghĩ ngay tới việc em bé có thể đang đòi ra ngoài sớm hơn dự định.

3. Đau Đầu, Buồn Nôn

Trong tuần từ 20-37 nếu các mẹ có cảm giác đau đầu choáng váng, buồn nôn, tiêu chảy sẽ là dấu hiệu xấu cho thấy thai nhi đang ở tình trạng bất thường có khả năng sinh non.

4. Dịch Âm Đạo Bất Thường

Nếu mẹ bỗng nhận thấy vùng nhạy cảm luôn trong tình trạng ẩm ướt, thậm chí thấm cả ra ngoài quần và kèm theo chút máu hoặc chất nhầy…thì đó là dấu hiệu sinh non. Nếu không thì đó cũng là tình trạng không tốt, cảnh báo mẹ bầu bị viêm nhiễm hoặc thai nhi đang phát triển không bình thường.

5. Xương Chậu Đau Nhức, Áp Lực Nặng Nề

Khi thai nhi muốn ra ngoài, sẽ tụt xuống sâu, đè nặng lên khu vực xương chậu của mẹ làm cho bà bầu có cảm giác nặng nề, thỉnh thoảng đau buốt. Nếu trước 37 tuần mà có hiện tượng này thì là dấu hiệu sinh non, mẹ cần hết sức cẩn trọng để xử lý kịp thời.

6. Thai Nhi Lười Vận Động

Em bé càng ngày càng to ra nên những tháng cuối thai kỳ, bụng mẹ cũng không đủ không gian cho bé "vùng vẫy" như trước. Tuy nhiên, sẽ là bất thường nếu như trong vòng 2 tiếng đồng hồ mà thai nhi không có khoảng 10 chuyển động. Lúc này, mẹ có thể sinh non hoặc gặp phải các vấn đề nguy hiểm khác.

7. Cơn Gò Tử Cung

Xuất hiện những cơn gò tử cung, khoảng 10 phút lặp lại một lần hoặc thường xuyên hơn.

8. Vỡ Nước Ối

Có mẹ vỡ nước ối chỉ nhỏ giọt nhưng cũng có người tuôn ra ào ào. Nước ối có màu trong, không mùi nên mẹ bầu cần đặc biệt chú ý để biết mình có bị vỡ ối hay không. Vỡ ối sớm hết sức nguy hiểm với thai nhi nên không còn cách nào khác là mẹ bầu phải đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

CHUẨN ĐOÁN SINH NON NHƯ THẾ NÀO ?

Thông thường, trong lịch hẹn khám thai trước tuần 37, bác sĩ có thể giúp bạn chuẩn đó nguy cơ sinh non hay không. Nếu mẹ đang có những dấu hiệu sinh non ở trên, những xét nghiệm và thủ tục dưới đây có thể sẽ được tiến hành để kiểm tra :

Khám phụ khoa để đánh giá độ cứng và độ mềm của tử cung, kích thước và vị trí của em bé, khung xương chậu rộng mở thế nào…

Siêu âm thai đo chiều dài tử cung, kích thước, trọng lượng và vị trí của em bé

Kiểm tra tử cung đo thời gian và khoảng cách giữa các cơn co thắt.

Xét nghiệm kiểm tra nhiễm trùng qua mẫu dịch tiết âm đạo.

Chọc nước ối nhằm xác định sự trưởng thành của phổi em bé và nguy cơ nhiễm trùng trong nước ối.

KINH NGHIỆM PHÒNG TRÁNH SINH NON HIỆU QUẢ NHẤT

• Trước Khi Mang Bầu

Các chị em trước khi mang thai nên đến gặp bác sĩ sản khoa khám, siêu âm tử cung và buồng trứng phát hiện các dị tật tử cung, u xơ tử cung, u nang buồng trứng, làm các xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, các bệnh lý thiếu máu bẩm sinh (thalassemia), các bệnh lý toàn thân (bệnh tim mạch, thận, tuyến giáp…), nên chích ngừa cúm, rubella và viêm gan siêu vi trước khi mang thai.

• Khi Có Bầu

- Khám thai định kỳ

Việc khám thai định kỳ đều đặn, đúng hẹn sẽ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các viêm nhiễm đường âm đạo sẽ ngăn chặn được rỉ ối vỡ ối, nhiễm trùng ối gây sinh non

- Vệ sinh vùng nhạy cảm: Các loại bệnh phụ khoa có thể là nguyên nhân dẫn tới sinh non và vỡ ối non. Vì thế, bà bầu cần chú ý vệ sinh sạch sẽ, có thể đi khám, làm các xét nghiệm cần thiết để kiểm soát được tình trạng bệnh của mình.

- Lọai bỏ thói quen sử dụng chất kích thích

Hút thuốc lá, uống rượu bia quá nhiều, sử dụng ma túy là nguyên nhân hàng đầu khiến các mẹ bầu sinh non. Vì vậy trước khi mang thai và trong quá trình bầu bí, các mẹ cần loại bỏ ngay thói xấu này.

- Kiểm soát cân nặng

Tăng cân quá nhanh và nhiều trong thai kỳ cũng là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tiểu đường và tiền sản giật, những căn bệnh này đều làm tăng nguy cơ sinh non.

- Chế độ ăn uống cân bằng

Chế độ ăn uống cân bằng rất quan trọng với mẹ bầu và em bé để giúp chị em nạp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể và giúp ngăn ngừa sinh non. Mẹ bầu cần bổ sung đủ axit béo omega-3 (có trong cá hồi, trứng, quả óc chó và hạt lanh); vitamin A (trong cà rốt, quả mơ và bông cải xanh); vitamin C (có trong họ cam quýt, dâu, ớt chuông) và vitamin E (có trong các loại hạt, khoai lang và xoài).

Ngoài ra mẹ bầu cũng cần bổ sung thêm canxi (có trong sữa và các sản phẩm từ sữa khác hoặc nước trái cây); magiê (có trong các loại đậu, đậu phụ, sữa chua, mơ khô, chuối và hạt vừng); sắt (có trong thịt bò, trái cây sấy khô và các sản phẩm đậu nành); kẽm (có trong thịt gà, thịt lợn, thịt bò, bột yến mạch, ngô, hàu và trứng). Quan trọng nhất, chị em cần bổ sung đủ axit folic (có trong các sản phẩm ngũ cốc, chuối, cam và rau lá xanh thẫm).

- Ăn thành nhiều bữa nhỏ

Việc cung cấp chất dinh dưỡng qua chế độ ăn uống hàng ngày là rất quan trọng với bà bầu. Vì vậy các chuyên gia luôn khuyên mẹ bầu nên ăn uống thường xuyên 5 bữa một ngày (3 bữa chính và 2 bữa phụ) thay vì chỉ ăn 3 bữa chính

- Uống nhiều nước

- Chăm sóc nha khoa định kỳ

Chăm sóc nha khoa định kỳ là một cách để phòng ngừa sinh non hiểu quả. Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mẹ bầu mắc bệnh răng miệng sẽ dễ bị sinh non. Vì vậy, chị me bầu cần nhớ đánh răng miệng bằng bàn chải mềm, dùng chỉ nha khoa và khám răng thường xuyên.

- Đi tiểu thường xuyên

Khi có dấu hiệu buồn đi tiểu, mẹ bầu đừng chần trừ vì để lâu sẽ rất dễ bị viêm bàng quang. Khi bị viêm bàng quang sẽ kích thích tử cung và gây ra các cơn co thắt. Ngoài ra, nhịn tiểu cũng tăng nguy cơ viêm đường tiết niệu – một nguyên nhân dẫn đến các cơn co thắt.

Ngoài ra, Cần lưu ý theo dõi chặt chẽ để phát hiện những cơn gò tử cung bất thường và đi khám điều trị dự phòng sinh non kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Trên đây là dấu hiệu sinh non và lời khuyên từ các chuyên gia hạn chế việc sinh non. Thuocthang.com.vn hy vọng bài viết này mang lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.

Nguyễn Ngọc