Bổ sung vi chất dinh dưỡng cho mẹ bầu và trẻ nhỏ đúng cách

Vi chất dinh dưỡng có vai trò thiết yếu trong sản xuất năng lượng, tham gia hoạt động của nhiều cơ quan và tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể. Các chất dinh dưỡng được cung cấp từ nguồn thực phẩm chúng ta ăn hằng ngày. Có những chất dinh dưỡng tuy cơ thể chỉ cần một số lượng rất nhỏ nhưng lại vô cùng quan trọng cho sức khỏe, đặc biệt là phụ nữ mang thai và sự phát triển của trẻ.

Bổ sung vi chất dinh dưỡng cho mẹ bầu và trẻ nhỏ đúng cách

Vi chất dinh dưỡng bao gồm bao gồm các vitamin và khoáng chất. Cụ thể như các vitamin A,B,C,D,E…; các nguyên tố khoáng: can xi, phốt pho, sắt, kẽm, i-ốt, selen, đồng … Vậy bổ sung vi chất như thế nao hợp lý ? | thuocthang.com.vn mời bạn đọc cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây để biết chi tiết hơn nhé !.

Nguyên nhân gây thiếu vi chất dinh dưỡng chủ yếu do chế độ ăn uống không hợp lý. Do cơ thể mắc bệnh các bệnh sốt rét, bị nhiễm ký sinh trùng như giun, sán, sốt rét…

Ai cũng có thể bị thiếu vi chất dinh dưỡng. Tuy nhiên phụ nữ có thai và trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị thiếu hơn do nhu cầu về chất dinh dưỡng cao hơn các đối tượng khác. Đối với trẻ nhỏ còn có nguyên nhân do sức đề kháng yếu nên dễ mắc bệnh đường tiêu hóa, biếng ăn làm ảnh hưởng khả năng hấp thu dẫn tới thiếu vi chất dinh dưỡng.

1. Bổ sung vi chất dinh dưỡng như thế nào?

Ăn đủ chất, đa dạng thực phẩm :

Chế độ ăn hàng ngày cần có đủ 4 nhóm thực phẩm: nhóm bột đường (chủ yếu từ các loại ngũ cốc); nhóm chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đỗ...); nhóm chất béo (mỡ động vật, dầu thực vật); nhóm vitamin và khoáng chất (các loại rau, củ, quả...)

Cần phải sử dụng đa dạng các loại thực phẩm. Ăn phối hợp nhiều loại thức ăn. Chú ý các thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng. Thường xuyên thay đổi món để tạo cảm giác ngon miệng và cung cấp đầy đủ nhu cầu vi dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Bổ sung đủ chất đa dạng thực phẩm

1.1 Đối với trẻ nhỏ :

Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục kéo dài đến khi trẻ được 24 tháng tuổi. Khi trẻ bước sang giai đoạn 6 tháng tuổi cần cho trẻ ăn bổ sung hợp lý. Bữa ăn của trẻ cần đầy đủ 4 nhóm thực phẩm. Khi chế biến cần lưu ý thêm dầu, mỡ để tăng cường hấp thu các loại vitamin như vitamin A, D, E...

Vitamin A :

Ngoài vai trò bảo vệ mắt, vitamin A còn giúp trẻ tăng trưởng, tăng sức đề kháng với bệnh tật… Thiếu vitamin A, trẻ sẽ chậm lớn, còi cọc, suy dinh dưỡng và dễ mắc các bệnh: sởi, tiêu chảy, viêm đường hô hấp... Hậu quả nghiêm trọng nhất của thiếu vitamin A là quáng gà, khô mắt, có thể dẫn đến mù lòa.

Nguồn thực phẩm giàu vitamin A là thịt gia cầm, gan động vật, lòng đỏ trứng...; Các loại rau, trái cây có màu đỏ hoặc vàng như cà chua, cà rốt, bí đỏ, đu đủ, xoài, cam... Hoặc các loại rau có màu xanh đậm như cải bó xôi, rau ngót, rau muống, bông cải xanh...

Ngoài ra, để bổ sung vi chất dinh dưỡng hiệu quả, cần cho trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi uống vitamin A định kỳ một năm 2 lần. Phụ nữ mang thai hoặc trong độ tuổi sinh đẻ uống viên sắt và axit folic theo chỉ định của bác sĩ và uống vitamin A sau khi sinh 1 tháng để phòng chống thiếu hụt vitamin A.

Vitamin B1 :

Vi chất cần cho trẻ nhỏ

Vitamin B1 rất cần cho hoạt động của hệ thần kinh của trẻ. Biểu hiện khi trẻ thiếu vitamin B1 là quấy khóc, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, chậm tăng cân…

Nguồn thực phẩm giàu vitamin B1 dồi dào là sữa mẹ, sữa bò, trứng, ngũ cốc thô, gạo không xay xát kỹ… Không nên nấu rau, ngũ cốc quá chín vì vitamin B1 sẽ bị phá hủy khi ở nhiệt độ cao.

Vitamin C :

Vitamin C là chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch. Nếu thiếu vitamin C cơ thể trẻ dễ bị bầm da, chảy máu nướu răng hoặc mắc bệnh đường hô hấp.

Nguồn cung cấp vitamin C chủ yếu trong các loại rau màu xanh đậm, các loại trái cây như cam, quýt, lê, táo; các loại đậu…

Vitamin E :

Vitamin E là chất chống oxy hóa quan trọng đối hoạt động của não bộ. Vitamin E có nhiều trong các loại hạt, khoai lang, quả kiwi, rau màu xanh sẫm...

Vitamin D :

Vitamin D giúp điều hòa hàm lượng canxi

Vitamin D giúp điều hòa hàm lượng canxi trong máu và xương. Nếu thiếu vitamin D, cơ thể dễ gặp các bất thường ở xương và có nguy cơ cao bị viêm nướu.

Các loại thực phẩm giàu vitamin D là hải sản, trứng, sữa... Trẻ cần được tắm nắng thường xuyên để cung cấp đủ lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể.

Sắt :

Thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ em gây suy dinh dưỡng, kém thông minh, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng… Vì vậy trong chế độ ăn của trẻ cần bổ sung các thực phẩm giàu sắt như: thịt, gan, trứng, tiết; các loại rau như dền, ngót, muống, đậu đỗ...

Kẽm :

Thiếu kẽm có thể dẫn đến một số rối loạn tiêu hóa, chuyển hóa, thần kinh, sự tổng hợp bài tiết của nhiều hoóc môn tăng trưởng quan trọng khác. Trẻ bị thiếu kẽm thường có biểu hiện suy giảm tiêu thụ năng lượng như chán ăn, chậm tiêu, khó ngủ, mất ngủ, quấy khóc; hay mắc bệnh hô hấp, tiêu hóa… Trẻ chậm tăng cân và chiều cao, dễ bị suy dinh dưỡng.

Nguồn thực phẩm giàu kẽm là: tôm, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng...

I-ốt :

Khi thiếu i-ốt, cơ thể sẽ phát sinh nhiều bệnh tật và các rối loạn chuyển hóa khác. Thiếu i-ốt liên tục ở trẻ em có thể khiến trẻ chậm phát triển thể chất, suy dinh dưỡng, giảm khả năng trí tuệ, giảm chỉ số thông minh…

Để phòng ngừa, cần bổ sung thực phẩm giàu i-ốt như các loại trái cây tươi, thịt và sữa; hải sản: tôm, cua, cá, ghẹ, rong biển, tảo biển; các loại rau xanh đậm, rau dền, rau đay, mồng tơi… Sử dụng muối i-ốt thay cho muối thường trong ăn uống.

1.2 Đối với phụ nữ mang thai

Để đảm bảo sức khoẻ bà mẹ và sự phát triển của thai nhi, phụ nữ mang thai cần tăng cường dinh dưỡng hơn lúc bình thường. Do vậy ngoài chế độ ăn uống đảm bảo đầy đủ các nhóm chất cần thiết, cần bổ sung thêm năng lượng, chất đạm, chất béo. Đặc biệt là nguồn thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng như các vitamin A, B, C, E…; các chất khoáng như sắt, canxi, kẽm, axit folic…

Acid folic :

Đây là một loại vitamin cần thiết và quan trọng cho sự phát triển của thai nhi. Nó có vai trò trong quá trình cấu tạo và phát triển hệ thống thần kinh của thai nhi. Mẹ uống vi chất dinh dưỡng khi mang thai tuyệt đối không được bỏ qua acid folic.

Nếu thiếu vi chất này, quá trình tạo máu cũng như phát triển thai nhi sẽ bị ảnh hưởng. Đó có thể là cân nặng của bé thấp, nguy cơ dị tật ở ống thần kinh,hay bị bại liệt…. cũng có thể dẫn đến thai chết lưu.

Acid folic có rất nhiều trong các loại thực phẩm như gan động vật, cà chua, các loại rau muống, rau ngót…. Hàm lượng vi chất này phụ thuộc vào khả năng hấp thu của mỗi một người. Do đó, trong thai kỳ mẹ nên bổ sung bằng đường uống. Và nên bổ trung trước khi mang thai ít nhất một tháng mẹ nhé!

Sắt :

Nhu cầu về vi chất sắt ở phụ nữ tăng lên bắt đầu từ giai đoạn dậy thì cho đến thời kỳ mãn kinh. Đối với mẹ bầu, nhu cầu về vi chất sắt cao hơn rất nhiều vì phải đồng thời bổ sung cho thai nhi.

Sắt có tác dụng tham gia vào quá trình tạo huyết cầu tố, tạo ra yếu tố miễn dịch và hỗ trợ khả năng nhận thức của mỗi con người. Thiếu sắt gây thiếu máu và ngăn cản sự phát triển của thai nhi. Trẻ sinh ra thường bị còi cọc, thiếu cân, tỷ lệ tử vong của những bé thiếu sắt rất cao. Do đó, mẹ uống vi chất dinh dưỡng khi mang thai cần thiết phải bổ sung sắt.

Các mẹ bầu lưu ý là không được uống các loại trà đặc khi bổ sung sắt nhé! Vì nó sẽ giảm đi sự hấp thụ sắt.

Canxi :

Canxi đóng vai trò vô cùng quan trọng

Canxi đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình hình thành răng và xương của bào thai. Nếu như thiếu hụt canxi thai nhi sẽ bị còi xương, kém phát triển, xương yếu ớt… Canxi có thể bổ sung bằng cách ăn nhiều thực phẩm và bổ sung bằng cách uống vi chất dinh dưỡng khi mang thai.

Các loại thức ăn chứa nhiều canxi như tôm, cua, cá, rau cần, súp lơ xanh….. Khi uống vi chất dinh dưỡng mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhé! Bởi vì thừa canxi cũng gây ra nhiều rắc rối cho cơ thể.

I-ốt :

Nếu không được cung cấp đủ i-ốt trong quá trình mang thai thì sự phát triển trí tuệ ở trẻ sẽ bị giảm đi. Nguy cơ tai biến sản khoa tăng lên nhiều lần. Những đứa bé sinh ra thiếu i-ốt có nguy cơ bị suy tuyến giáp bẩm sinh. Do đó, mẹ nên dùng muối i-ốt hàng ngày. Hoặc mẹ nên uống vi chất dinh dưỡng khi mang thai có thành phần muối để cung cấp đủ cho thai nhi.

Kẽm :

Trong danh sách uống vi chất dinh dưỡng khi mang thai của mẹ không được thiếu kẽm. Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các enzym giúp chuyển hóa đường, lipid, protein, acid nucleic.

Thiếu kẽm, hoóc môn tăng trưởng sẽ bị ảnh hưởng, quá trình chuyển dạ ở mẹ bị kéo dài, khi sinh chảy máu nhiều. Thiếu kẽm cũng làm tăng nguy cơ sảy thai do bong rau non, làm suy giảm dinh dưỡng bào thai, thai nhi bị nứt đốt sống….

Do vậy, các mẹ cần chú ý bổ sung lượng kẽm đủ cho cơ thể và thai nhi nhé!

Với những chia sẽ trên đây chúng tôi hy vọng những thông tin trên này sẽ giúp bạn đọc trang bị kiến thức thật tốt để chăm sóc mẹ bầu và trẻ nhỏ nhé !.

Danh Trường