Sâm Đất Là Củ Gì..? Người Chơ Ro Đồng Nai Sử Dụng Làm Vị Thuốc Quý

Đồng Nai là một tỉnh miền Đông Nam Bộ, có nền văn hóa, ẩm thực phong phú, đa dạng. Không chỉ vậy, người dân Đồng Nai còn lưu truyền nhiều bài thuốc dân gian từ các loại thảo dược tự nhiên, trong đó có cây Sâm đất.

Sâm Đất Là Củ Gì..? Người Chơ Ro Đồng Nai Sử Dụng Làm Vị Thuốc Quý

Vậy hôm nay | thuocthang.com.vn mời bạn đọc cùng tìm hiểu chi tiết về loài cây sâm đất và những bài thuốc từ sâm đất của người dân đồng bào chơ ro đồng nai nhé.

1. Tìm hiểu về cây sâm đất

Sâm đất thuộc họ rau sam và có tên khoa học là Talinum fruticosum. Trong dân gian, sâm đất còn có nhiều tên gọi khác như sâm mồng tơi, sâm thảo, đông dương sâm,... Loại cây này có chứa pectin và nhiều hoạt chất khác, có tính bình, vị ngọt.

Sâm đất thân cây thẳng đứng. Lá cây có hình trái xoan, cuống rất ngắn, phiến lá dày, 2 mặt lá bóng, phần mép lá hơi lượn sóng. Lá thường mọc so le. Hoa sâm đất nhỏ và có màu hồng tím, thường ra hoa theo từng chùm với chiều dài chùm hoa khoảng 30 cm. Thời điểm cây cho hoa là vào tháng 6 đến tháng 7.

Thời gian thu hoạch quả sâm đất là vào tháng 9 đến tháng 10. Loại quả này nhỏ, thường có màu đỏ nâu hay màu xám tro. Hạt sâm đật nhỏ, dẹt và có màu đen nhánh.

Sâm đất là củ gì ?

Loại cây này có nguồn gốc từ Trung Mỹ. Ở nước ta, cây sâm đất phân bố tại nhiều vùng miền, nhưng tập trung chủ yếu ở vùng trung du miền núi và nhiều người dân ở những vùng này đã dùng sâm đất như một loại rau ăn hàng ngày. Củ cây sâm đất còn được dùng để làm thuốc bổ. Bên cạnh đó, hoa sâm đất rất đẹp nên cây sâm đất được dùng như một loại cây cảnh.

Sâm đất ưa đất ẩm nhưng có thể sống ở những vị trí nhiều nắng. Đây là loại cây dễ trồng. Có thể thu hoạch sâm đất quanh năm như một loại rau ăn hoặc phơi khô sâm đất, bảo quản và dùng dần như một vị thuốc bổ, thuốc hỗ trợ điều trị bệnh.

2. Tác dụng của cây sâm đất

Sâm đất là một loại thảo dược rất tốt cho sức khỏe, có công dụng điều trị bệnh, đặc biệt khi kết hợp với một số vị thuốc khác còn mang lại hiệu quả tích cực hơn rất nhiều.

+ Giúp cơ thể giảm bớt mệt mỏi.

+ Cải thiện tình trạng ho, hen suyễn.

+ Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.

+ Nhuận tràng, rất tốt cho hệ tiêu hóa, đặc biệt là cải thiện hiệu quả tình trạng táo bón hay bệnh trĩ.

+ Giúp loại bỏ độc tố, làm mát gan.

+ Điều trị tình trạng cao huyết áp.

+ Tốt cho hoạt động của thận và tim mạch.

+ Hỗ trợ điều trị bệnh về xương khớp rất hiệu quả.

+ Có tác dụng chống viêm, giảm sưng.

3. Bài thuốc dân gian từ sâm đất của người đồng bào chơ ro

Hỗ trợ điều trị bệnh táo bón: Sử dụng khoảng 30g lá sâm đất, thêm 30g vừng đen đã rang chín, 30g lá vông bánh tẻ, 20g lá thiên lý và cuối cùng là 20g củ đinh lăng. Tất cả những nguyên liệu trên đem đi sơ chế và nấu thành canh để ăn hàng ngày. Hiệu quả sẽ giảm táo bón sau khoảng 3 ngày.

Hỗ trợ điều trị chứng tiểu tiện nhiều: Chuẩn bị nguyên liệu chính đó là 60g sâm đất và 50g rễ cây kim anh. Đem 2 thành phần này đi sơ chế và cho vào nồi nước sắc với 500ml nước. Tiếp tục sắc cho đến khi lượng nước trong nồi còn khoảng 150ml nước thì có thể dừng và tắt bếp. Để có hiệu quả tốt thì cần sử dụng liên tục trong vòng khoảng 5 ngày và mỗi ngày nên chia làm 2 lần uống.

Bài thuốc từ sâm đất

Bổ huyết: Sử dụng khoảng 40 đến 80g khoai sâm, chế biến sạch sẽ và nấu chung với nước, uống hàng ngày để giúp khí huyết lưu thông tốt hơn.

Hỗ trợ điều trị mệt mỏi, choáng váng, chóng mặt: Trong bài thuốc này chúng ta cần sử dụng cả phần rễ và phần thân của cây sâm đất với liều lượng khoảng 16g. Tất cả đem đun chung với 250ml và để uống trong ngày. Mỗi ngày sử dụng 1 thang thuốc và để giảm các triệu chứng như mệt mỏi, choáng váng, chóng mặt thì nên duy trì sử dụng trong khoảng 1 tuần.

Hỗ trợ chữa kiết lỵ: Cần chuẩn bị khoảng 100g cỏ sữa cùng với 100g lá sâm đất tươi, tất cả đem đun chung với 400ml nước, đun cho đến khi lượng nước trong nồi còn sấp xỉ còn khoảng 100ml thì dừng đun. Sử dụng nước thuốc làm 2 lần/ ngày, uống thường xuyên để có hiệu quả tốt. Ngoài ra, khi người bệnh có những dấu hiệu như đi ngoài nhiều lần, thì nên thêm vào bài thuốc này khoảng 20g cỏ nhọ nồi để tăng hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị sỏi thận: Sử dụng sâm đất đem phơi khô và mang đi tán thành bột mịn. Sử dụng bột sâm đất khoảng 10g đã tán mịn trộn chung với 1 lít nước sôi để nguôi. Sử dụng nước thay trà hàng ngày.

Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường: Chuẩn bị nguyên liệu gồm có 75g sâm đất tươi (tương đương khoảng 25g sâm đất khô), đem đi sắc với nước để uống hàng ngày. Sử dụng theo liệu trình, mỗi đợt điều trị kéo dài khoảng 1 tháng thì sẽ thấy mức đường huyết trong cơ thể dần ổn định hơn.

Hỗ trợ trị mụn nhọt: Dùng phần hạt của cây sâm đất, đem ngâm chung với nước. Đợi một lúc nó sẽ tạo ra một hỗn hợp keo dính và sử dụng hỗn hợp đó đắp lên chỗ có mụn nhọt.

Sâm đất hỗ trợ điều trị bệnh gì

Chữa cao huyết áp: Sử dụng 12g phần hoa sâm đất tươi hoặc có thể sử dụng hoa khô, đem chúng đi sắc với nước. Sử dụng nước sắc hoa sâm đất hàng ngày sẽ có công dụng giúp hỗ trợ điều hòa huyết áp và có thể hạn chế tối đa tình trạng huyết áp tăng đột ngột.

Giải nhiệt cơ thể và làm mát gan: Lấy phần lá sâm đất đem nấu canh ăn hàng ngày sẽ giúp thanh nhiệt cơ thể và giải độc gan rất tốt.

4. Lưu ý

Theo Đông y, với tính hàn với vị hơi đắng, cay, cây sâm đất có thể gây độc nếu sử dụng quá nhiều hoặc không đúng cách:

+ Lá sâm đất hơi độc vì vậy không nên dùng quá nhiều vì có thể gây choáng váng, khó thở

+ Không dùng sâm đất cho phụ nữ đang mang thai

Do đó, khi sử dụng cây sâm đất, nhất là trong chữa bệnh cần hết sức lưu ý, không được tuỳ tiện sử dụng. Tốt nhất, nên tham khảo bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng bất kỳ bài thuốc nào từ sâm đất.

Sky