Người Thanh Hóa Dùng Cây Tía Tô Theo Cách Dân Gian Chữa Bệnh Gì..?

Tía tô là một loại cây gia vị quen thuộc trong bữa cơm của người Việt Nam. Tuy nhiên, ít ai biết rằng tía tô còn là một loại cây thuốc quý, có nhiều công dụng trong y học cổ truyền. Người dân Thanh Hóa đã sử dụng cây tía tô trong nhiều bài thuốc dân gian để chữa trị các bệnh khác nhau.

Người Thanh Hóa Dùng Cây Tía Tô Theo Cách Dân Gian Chữa Bệnh Gì..?

Vậy hôm nay | thuocthang.com.vn mời bạn đọc cùng tìm hiểu về cây tía tô và những bài thuốc dân gian từ cây tía tô của người dân thanh hoá nhé.

1. Tìm hiểu về tía tô

Cây tía tô có tên khoa học là Perilla frutescens, thuộc họ Hoa môi. Cây tía tô là loại cây thảo, cao khoảng 0,5-1 mét. Lá cây tía tô có màu xanh lục, hình bầu dục, mọc đối xứng nhau. Hoa tía tô nhỏ, màu tím, mọc thành chùm. Quả tía tô hình cầu, màu nâu đen.

Cây tía tô có nhiều thành phần hóa học quý, bao gồm: tinh dầu, flavonoid, tanin,... Tinh dầu tía tô có chứa các hoạt chất như perillaldehyde, limonene, carvacrol,... Flavonoid trong tía tô có tác dụng chống oxy hóa, kháng khuẩn, chống viêm. Tanin trong tía tô có tác dụng cầm máu, sát trùng.

2. Tác dụng cây tía tô

Theo nghiên cứu y học hiện đại, nước sắc của cành và lá tía tô có tác dụng ức chế đối với trực khuẩn ruột kết, trực khuẩn lị, tụ cầu khuẩn; một số nấm gây bệnh ngoài da; tăng cường nhu động dạ dày, ruột; làm giảm sự phân tiết dịch nhầy trong phế quản, hoãn giải sự co thắt phế quản, do đó có tác dụng giảm ho, trừ đờm và cắt cơn hen suyễn; có tác dụng giải nhiệt, trấn tĩnh và làm tăng đường huyết; chống đông máu, ức chế sự ngưng tập tiểu cầu, giảm độ đặc và độ dính của máu...

Theo y học cổ truyền, tía tô có vị cay, tính ấm, lợi vào kinh tỳ, phế. Tác dụng phát tán phong hàn, hóa đờm, giải uất, giải độc, an thai, chữa hen suyễn, tê thấp, trị ho, thúc đẩy tiêu hóa, giảm đau…

Có thể sử dụng toàn cây làm thuốc, dưới dạng dùng tươi, thuốc sắc, tinh dầu hoặc dạng bột mịn.

3. Bài thuốc dân gian từ tía tô của người dân thanh hoá

Bài thuốc chữa cảm lạnh: Trường hợp cảm mạo phong hàn sốt gai rét, đau đầu, ngực đầy tức dùng bài hương tô tán (lá tía tô 8g, hương phụ 8g, trần bì 6g, Cam thảo 4g, cho thêm gừng tươi 2 lát sắc nước uống) có thể xông lúc thuốc đang nóng tác dụng làm ra mồ hôi tốt.

Tía tô trị cảm cúm hiệu quả

Bài thuốc tiêu đờm giảm ho: rường hợp ho do ngoại cảm phong hàn dùng bài: Tam tử dương thân thang (tô tử 6-12g, la bạc tử 8-12g, bạch giới tử 6-8g) gia vị (thường kèm theo thuốc thanh nhiệt hoặc nhuận phế), chữa các chứng bệnh viêm đường hô hấp trên, viêm phế quản cấp mạn ho nhiều đờm.

Bài thuốc chữa hen suyễn, ho nhiều đờm: Hạt tía tô, hạt cải thìa , hạt củ cải, liều lượng bằng nhau, tán bột, trộn đều. Ngày uống 9g, chia 3 lần

Bài thuốc chữa đau bụng do ngộ độc thực phẩm: Lá tía tô tươi, giã nát, lọc lấy nước uống. Hoặc dùng tô diệp (lá tía tô khô) 10g sắc uống.

Bài thuốc chữa trúng độc"tô tử giải độc thang": Tô diệp 10g, cam thảo 4g, gừng tươi 8g sắc với 600ml nước, còn 200ml. Chia thành 3 phần, uống khi thuốc còn nóng.

Bài thuốc chữa dị ứng mẩn ngứa: Lá tía tô tươi, giã nát, xát vào chỗ bị bệnh hoặc dùng nước sắc từ cây tía tô đem rửa bên ngoài.

Bài thuốc hay từ tía tô

Bài thuốc chữa thai động bất an: Tô ngạch (cành tía tô) 9g, Tô diệp (lá tía tô) 9g bạch truật 9g, trần bì 6g, phục linh 6g Sắc lấy nước, chia 2-3 lần, uống trong ngày.

Bài thuốc chữa chướng bụng, kiện vị, cầm nôn: Lá tía tô giã lấy nước đem hòa với một ít muối và uống trong 1 lần. Nếu nôn mửa do thai nghén, nên dùng nước sắc từ cành tía tô để uống.

Bài thuốc chữa sưng vú: Lá tía tô 30g đem sắc nước uống, dùng bã đắp lên vú.

Bài thuốc làm đẹp da: Tắm và ngâm mình cũng là một cách làm hiệu quả giúp làn da trắng và sạch mụn với lá tía tô. Trong lá tía tô chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, giàu vitamin A, C và các chất như Ca, Fe, P, đồng thời có một hàm lượng nhỏ chất tẩy trắng tự nhiên vốn không gây tổn hại gì cho da, giúp cho da mịn màng và trắng hồng từ sâu bên trong.

Bài thuốc chữa tiêu chảy, miệng nôn trôn tháo: Lấy lá tô tử cho vào nồi đun, sau đó bỏ bã và nấu đặc thành cao. Đậu đỏ rang vàng, tán bột mịn rồi trộn với thuốc cao tía tô hoàn viên bằng hạt đỗ xanh. Mỗi lần dùng 50 viên, chia 2 lần.

4. Lưu ý

Nước tía tô tươi nên đun từ 10- 15 phút. Không nên đun sôi quá 15 phút. Vì các tinh dầu trong đó sẽ bị bay hơi, giảm hiệu quả điều trị.

Nước lá tía tô tươi nên sử dụng ngay hoặc bảo quản ngăn mát tủ lạnh uống trong ngày để đảm bảo chất lượng và hương vị.

Người bị cảm phong nhiệt không nên dùng nước lá tía tô. Không dùng nước tía tô trong thời gian dài có thể gây đầy bụng, khó tiêu.

Như một "thần dược" của vùng đất Thanh Hóa, cây tía tô không chỉ là một phần của cảnh đẹp tự nhiên mà còn là bí quyết chữa lành của người dân nơi đây. Bài thuốc dân gian từ cây tía tô không chỉ là niềm tự hào văn hóa mà còn là hành trình tìm kiếm sức khỏe tự nhiên.

Sky