Vĩnh Phúc một loại cây cỏ mọc hoang dã nhưng lại là bảo vật quý giá trong y học dân gian - Hạ Khô Thảo, đã từ lâu là nguồn dược liệu độc đáo, không chỉ người dân nơi đây mà còn những người tìm kiếm sức khỏe tự nhiên.
Vậy hôm nay | thuocthang.com.vn mời bạn đọc cùng tìm hiểu chi tiết về vị thuốc hạ thảo khô và những bài thuốc dân gian từ nó nhé.
1. Khái quát về hạ khô thảo
Hạ khô thảo với tên khoa học đầy đủ là Spira Prunella Vulgaris, thuộc họ Labiatae. Cây có tên gọi là hạ khô thảo vì từ xưa, khi qua mùa hè thì lá và hoa của cây sẽ bị héo. Tuy nhiên, với điều kiện thời tiết của Việt Nam, hạ khô thảo vẫn giữ được sự tươi tốt khi mùa hè đi qua. Ngoài tên gọi quen thuộc là hạ khô thảo thì chúng còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như sắc thảo, cây mạch hạ khô hoặc cây bổng trụ đầu hoa.
Hạ khô thảo là một loại cây có sức sống vô cùng mạnh mẽ. Thân cây có hình trụ và màu sắc ngả về đỏ tím. Lá của cây thường mọc đối xứng với dáng hình trứng hoặc mác dài. Ở phần mép lá sẽ có hình những chiếc răng cưa nhẹ. Ở phần thân và lá sẽ có một ít lông mịn.
Hoa của cây thường mọc thành từng cụm và tập trung chủ yếu ở trên ngọn và trên cành. Mỗi một cành lớn sẽ có khoảng từ 5 đến 6 bông hoa. Mỗi đóa hoa sẽ có đài hoa bao gồm 2 môi và dáng hình 3 cạnh. Mỗi cánh hoa đều sẽ có màu tím nhạt đặc trưng. Trong nhị hoa sẽ có 4 chiếc gồm 2 ngắn và 2 dài. Cả 4 chiếc nhị đều sẽ nhô ra khỏi tràng hoa. Cây ra trái với kích thước khá nhỏ và có độ cứng tương đối.
Hạ khô thảo bắt nguồn từ các khu vực thuộc khí hậu ôn đới bao gồm cả châu Âu và châu Á. Cho đến nay, hạ khô thảo được tìm thấy khá nhiều ở các quốc gia như Ấn Độ, Nhật Bản hay Trung Quốc cùng một số ít quốc gia khác ở châu Âu. Trong số đó, các tỉnh như Giang Tô, tỉnh Chiết Giang hay tỉnh An Huy (Trung Quốc) và những địa điểm trồng chủ yếu trên thế giới. Tại Việt Nam, loại cây này mới chỉ được phát hiện thời gian gần đây ở khu vực Tam Đảo - Vĩnh Phúc, Sapa - Lào Cai và Hà Giang. Cây thường phát triển mạnh mẽ nhất vào khoảng tháng 4 - 6 mỗi năm. Cây bắt đầu tàn khi đến tháng 8.
2. Tác dụng của hạ khô thảo
Theo quan niệm Đông y, hạ khô thảo là loại dược liệu có tính hàn, vị đắng, chủ yếu được quy vào 2 kinh là can và đởm, từ đó giúp điều trị một số triệu chứng như tán uất kết, minh mục, tiêu ứ; thanh can hóa, trừ độc ở tử cung, âm hộ, chữa vết sưng, loa lịch; trị bệnh cao huyết áp, viêm tuyến vú, bướu cổ, đau mắt, viêm tuyến lệ,...
Ngoài ra, theo các nghiên cứu đã được công bố tại website của bệnh viện Nguyễn Tri Phương, hạ khô thảo là một loại cây chứa rất nhiều hoạt chất đặc biệt như chất đắng, tinh dầu, muối vô cơ, prunella, alkaloid, tannin, saponin, glucoside,... và đặc biệt có hiệu quả trong việc chữa trị một số tình trạng sau đây:
+ Giúp thanh nhiệt, suy giảm mụn nhọt, giải độc cũng như hỗ trợ điều trị viêm tuyến lệ, đau mắt đỏ.
+ Duy trì khí huyết được lưu thông đều đặn trong cơ thể và từ đó giúp điều hòa huyết áp.
+ Kháng khuẩn, kháng viêm hiệu quả, ngoài ra cũng hỗ trợ ức chế sự sinh sôi, phát triển của một số vi khuẩn, virus gây bệnh như phẩy hắc loạn, trực khuẩn lỵ, thương hàn, trực khuẩn lao, trực khuẩn biến dạng, khuẩn cầu chùm,...
+ Giảm thiểu nguy cơ gây ung thư, đồng thời giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
3. Bài thuốc dân gian từ hạ khô thảo
Người dân Vĩnh Phúc thường sử dụng Hạ khô thảo để chữa trị một số bệnh lý như sau:
Trị ho, long đờm:
Cách 1: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, sắc lấy nước uống.
Cách 2: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, hãm với nước nóng uống.
Giảm táo bón:
Cách 1: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, sắc lấy nước uống.
Cách 2: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, hãm với nước nóng uống.
An thần, giảm căng thẳng, mệt mỏi:
Cách 1: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, hãm với nước nóng uống trước khi đi ngủ.
Cách 2: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, sắc lấy nước uống.
Ngoài ra, người dân Vĩnh Phúc còn sử dụng Hạ khô thảo để chế biến các món ăn, thức uống có tác dụng chữa bệnh như:
Canh Hạ khô thảo: Canh Hạ khô thảo có tác dụng tốt cho hệ hô hấp, giúp giảm ho, long đờm.
Nước ép Hạ khô thảo: Nước ép Hạ khô thảo có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể.
Rượu Hạ khô thảo: Rượu Hạ khô thảo có tác dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường sinh lực.
Một số bài thuốc dân gian khác từ Hạ khô thảo:
Trị viêm họng: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, 10g Lá húng chanh, 10g Kim ngân hoa, sắc lấy nước uống.
Trị viêm phế quản: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, 10g Bồ công anh, 10g Cát cánh, sắc lấy nước uống.
Hạ huyết áp: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, 10g Đan sâm, 10g Đương quy, sắc lấy nước uống.
Giảm cholesterol trong máu: Lấy 10g Hạ khô thảo khô, 10g Giảo cổ lam, 10g Táo đỏ, sắc lấy nước uống.
Hạ Khô Thảo không chỉ là một cây cỏ phổ biến mà còn là kho tàng y học dân gian của người Vĩnh Phúc. Những bài thuốc dân gian từ Hạ Khô Thảo không chỉ mang lại sức khỏe mà còn là minh chứng cho sự kết hợp giữa hiện đại và truyền thống.
Sky
Cúc tần được xem như một "báu vật" trong y học cổ truyền, giúp chữa trị nhiều bệnh lý hiệu quả. Từ những kinh nghiệm truyền miệng qua nhiều thế hệ, người dân đã sử dụng cúc tần để điều trị các bệnh về hô hấp, tiêu hóa, da liễu,... với hiệu quả cao và an toàn cho sức khỏe.
"Thổ phục linh - "vàng đen" có gì đặc biệt? Tại sao nó được người dân sử dụng rộng rãi? Hãy cùng khám phá những bí mật về loại thảo dược quý này và những bài thuốc dân gian hiệu quả từ thổ phục linh."
Giảo cổ lam là "món quà" của thiên nhiên ban tặng cho người dân yên bái. Loại cây này có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, bồi bổ khí huyết, tăng cường sức đề kháng. Giảo cổ lam được sử dụng để điều trị nhiều bệnh lý như cao huyết áp, mất ngủ, tiểu đường,...
Thái Nguyên là một tỉnh nổi tiếng với những đồi chè xanh mướt. Nơi đây không chỉ được biết đến với sản phẩm chè mạn ngon nức tiếng mà còn có nhiều loại cây thuốc quý, trong đó có cây chè dây.
Trong vùng đất huyền bí của Bảy Núi An Giang, một loại tài nguyên quý giá từ thiên nhiên đã trở thành bảo vật không thể thiếu trong y học dân gian đó là trầm hương. Loại hương liệu này không chỉ làm say đắm bởi hương thơm tinh tế mà còn là nguồn thuốc quý giá, chữa lành tận gốc nhiều bệnh.
Rượu ngâm với các loại trái cây tươi trong khoảng 1 tháng sẽ có vị thơm nồng nàn và vị ngọt tự nhiên. Vị ngọt chính là lượng nước được tiết ra từ trái cây kết hợp với vị cay nồng của rượu nên rất dễ uống. So với các loại rượu khác, cách làm rượu trái cây có độ cồn nhẹ, lại không sử dụng thêm bất cứ chất hóa học nào nên rất an toàn và sử dụng được cho nhiều đối tượng khác nhau.
Với đặc tính ôn hòa, mang vị ngọt, nên lá chanh được dùng rất nhiều trong việc sát khuẩn, tiêu đờm, hòa đàm,... cho những bệnh vặt như cảm lạnh, cảm sốt, giải cảm,...hay làm đẹp. Lá chanh có hình trứng, dài, mép lá có hình răng cưa. Bạn cần phân biệt được lá chanh với một số loại lá khác cùng họ, bởi chúng khá giống nhau. Nếu như không chắc chắn hãy xé một góc lá chanh để ngửi mùi của nó.
Từ nguyên liệu duy nhất là tỏi tươi, người ta có thể chế ra hàng trăm phương thuốc phòng trị bệnh khác nhau. Tuy nhiên, công dụng của tỏi đen còn kỳ diệu hơn nữa, các nhà khoa học vẫn liên tục phát hiện ra tính năng mới.
Rượu ngâm là loại đồ uống cực kỳ phổ biến tại nước ta. Hầu hết gia đình nào cũng đều sở hữu. Nguyên nhân bởi loại đồ uống này có nhiều công dụng rất tốt cho sức khỏe. Ngày nay trên thị trường người ta phân chia ra làm 2 loại rượu ngâm chính đó là rượu ngâm thực vật và loại rượu ngâm động vật. Hôm nay hãy cùng Thuocthang.com.vn liệt kê một số bài thuốc ngâm rượu tốt nhất từ xưa đến nay được rất nhiều người lựa chọn và ưa chuộng nhé!
Rượu táo mèo giúp tiêu hóa tốt, lưu thông mạch máu, hỗ trợ Rượu táo mèo giúp tiêu hóa tốt, lưu thông mạch máu, hỗ trợ việc giúp oxy lên các tế bào của cơ tim, làm giảm hàm lượng cholesterol…