Bệnh Viêm Xoang Cấp Là Gì? Cách Điều Trị Hiệu Quả

Nếu bạn thấy xuất hiện các triệu chứng như dịch mũi vàng hoặc xanh, bị tắc nghẹt mũi, đau nặng vùng mũi, ho nhiều hơn về đêm … thì rất có thể bạn đã bị viêm xoang cấp. Viêm xoang cấp nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn tới một số nhiễm trùng nghiêm trọng. 

Bệnh Viêm Xoang Cấp Là Gì? Cách Điều Trị Hiệu Quả

VIÊM XOANG CẤP LÀ GÌ ?

Đó là tình trạng các xoang hốc mũi bị viêm và sưng lên, cản trở thoát nước ra và tạo ra chất nhờn. Đây là một tình trạng khá phổ biến trong đời sống sinh hoạt của chúng ta. Viêm xoang cấp tính có thể khiến cho người bệnh bị khó thở, sưng quanh mắt và thậm chí có trường hợp sưng nhẹ cả khuôn mặt, có thể xuất hiện những cơn đau nhói mặt hay đau đầu.

Viêm xoang cấp có thể xảy ra sau một trận cảm lạnh thông thường. Việc điều trị chỉ được đưa ra khi đã được làm rõ nguyên nhân, và trong hầu hết các trường hợp, biện pháp tự khắc phục tại nhà là rất cần thiết. Việc viêm xoang dai dẳng kéo dài có thể dẫn tới nhiễm trùng nghiêm trọng và các biến chứng khác, nếu kéo dài hơn 8 tuần hoặc viêm xoang bị lặp lại được gọi là viêm xoang mạn tính.

CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH VIÊM XOANG CẤP

Nguyên nhân chủ yêu gây ra viêm xoang cấp bao gồm:

- Virus: Hầu hết các trường hợp viêm xoang cấp tính là do cảm lạnh thông thường.

- Vi khuẩn lây nhiễm. Khi nhiễm trùng đường hô hấp phía trên vẫn còn dài hơn bảy đến 10 ngày, nhiều khả năng được gây ra do nhiễm trùng bởi vi khuẩn hơn là do nhiễm trùng bởi vi rút .

- Nhiễm nấm. Tăng nguy cơ bị nhiễm nấm nếu có bất thường xoang hoặc một hệ thống miễn dịch suy yếu.

Ngoài các nguyên nhân trên, viêm xoang cấp vẫn có thể xảy ra ở một số đối tượng bị dị ứng, bị các khối u bướu thịt, hoặc lệch vách ngăn mũi, bị nhiễm trùng răng hay bị nhiễm trùng vòm họng.

CÁC TRIỆU CHỨNG VÀ BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH VIÊM XOANG CẤP:

Nhận biết viêm xoang cấp tính qua các dấu hiệu, triệu chứng thường thấy của viêm xoang cấp tính. Đó là có dịch màu vàng hoặc màu xanh từ mũi xuống phía sau cổ họng, người bệnh bị tắc nghẹt mũi, rất khó khăn trong việc thở bằng mũi. Ngoài ra, có cảm giác đau, sưng nặng vùng mắt, má, mũi, trán, đau nhức ở hàm trên và răng, giảm cảm giác mùi và hương vị. Người bệnh cũng có thể bị ho, và thường nặng hơn vào ban đêm.

Khi các dấu hiệu trên kéo dài vài ngày mà vẫn không thuyên giảm mà còn có xu hướng nặng hơn, người bệnh bị sốt trên 38,1 0 C và viêm xoang tiếp tục tái đi tái lại nhiều lần thì cần tới gặp bác sỹ để thăm khám. Đặc biệt, nếu thấy một bên trán bị sưng, đau đầu dữ dội, bị lẫn lộn hay bị nhìn nhầm, đau cổ, khó thở nhiều thì đây có thể là những dấu hiệu nghiêm trọng của viêm xoang cấp tính.

Các Biến Chứng Có Thể Gặp Phải

Nếu không được chữa trị kịp thời , viêm xoang cấp có thể dẫn tới tình trạng khó thở, lâu ngày thành viêm xoang mãn tính, viêm màng não, ảnh hưởng đến thị giác, các nguy cơ bị phình động mạch hoặc cục máu đông, và một số ít bị nhiễm trùng tai rất nguy hiểm nữa.

NHỮNG KỸ THUẬT Y TẾ DÙNG ĐỂ CHẨN ĐOÁN VIÊM XOANG CẤP TÍNH

Bác sĩ sẽ cảm nhận sự tăng cảm ở vùng mũi, mặt và khám bên trong mũi của bạn.

Các phương pháp khác có thể được sử dụng để chẩn đoán viêm xoang cấp tính và loại trừ các tình trạng khác bao gồm:

- Nội soi mũi. Bác sĩ sẽ luồn qua mũi một ống mỏng, dẻo (nội soi) được gắn sợi ánh sáng để kiểm tra trực quan bên trong xoang.

- Chẩn đoán hình ảnh. Chụp CT hoặc MRI có thể cho thấy chi tiết ở xoang và vùng mũi. Mặc dù không được khuyến cáo cho viêm xoang cấp tính không kèm biến chứng, chẩn đoán hình ảnh có thể giúp xác định những bất thường hoặc nghi ngờ có biến chứng.

- Xét nghiệm vi sinh mũi và xoang. Xét nghiệm này thường không cần thiết để chẩn đoán viêm xoang cấp tính. Tuy nhiên, khi bệnh nhân không đáp ứng với điều trị và tình trạng ngày càng xấu đi, nuôi cấy vi khuẩn giúp xác định nguyên nhân do nhiễm trùng.

- Xét nghiệm dị ứng. Nếu bác sĩ nghi ngờ viêm xoang cấp tính của bạn kích hoạt bởi dị ứng, bác sĩ sẽ yêu cầu kiểm tra da dị ứng. Một thử nghiệm da an toàn và nhanh chóng, giúp xác định các chất gây dị ứng làm bùng phát các triệu chứng viêm xoang cấp.

CÁCH ĐIỀU TRỊ VIÊM XOANG CẤP

Trong viêm xoang cấp, nếu bệnh nhẹ hầu hết người bệnh tự chăm sóc theo chỉ dẫn của bác sĩ để tăng tốc độ phục hồi và cải thiện dần triệu chứng. Một số biện pháp có thể được áp dụng để giảm triệu chứng viêm xoang cấp như: dùng nước muối xịt mũi, xịt vào mũi nhiều lần trong ngày để rửa mũi. Dùng các thuốc xịt mũi để ngăn ngừa và điều trị viêm, các loại thuốc thông mũi, kháng sinh trong trường hợp nhiễm trùng nặng.

• Thuốc Súc Rửa Mũi:

Dùng dung dịch nước muối loãng (NaCl 0,9%) cho vào lọ nhựa sạch rồi nhỏ vài giọt vào hốc mũi sau đó cúi xuống và xì sạch dịch mũi, thực hiện như vậy vài lần vào các buổi sáng, chiều, tối.

• Thuốc Thông Mũi Xoang, Điều Trị Nghẹt Mũi:
•  

Các dược chất thường dùng là phenylpropanolamin, pseudoephedrin. Thuốc khá hiệu quả trong việc làm thông mũi nhưng cần thận trọng với những tác dụng bất lợi do các thuốc này gây ra (kích thích thần kinh trung ương, hạ huyết áp thế đứng…). Loại thuốc này dùng dưới dạng uống hay xịt, chỉ nên dùng trong vòng 7 ngày để tránh hiện tượng nhờn thuốc tạo nên vòng bệnh lý luẩn quẩn dẫn tới viêm mũi do thuốc. Thuốc xịt mũi xylometazoline và oxymetazoline, chỉ nên dùng trong vòng 4 ngày, dùng dài ngày có thể gây ra sự tắc mũi nghiêm trọng hơn.

Trong trường hợp người bệnh viêm xoang cấp nặng có kèm các biểu hiện của chứng dị ứng thì nên dùng thuốc corticoid uống hoặc xịt. Thuốc xịt mũi có corticoid (beclomethasone dipropionate, budesonide, triamcinolone acetonide, fluticasone propionate...) rất hiệu quả trong điều trị viêm mũi xoang. Thuốc có tác dụng tại chỗ mạnh, làm giảm các chất trung gian gây viêm, nên làm giảm ngứa, hắt hơi, chảy nước mũi, chảy nước mắt, phù niêm mạc, ngạt mũi...

Corticoid dạng xịt mũi không độc nhưng cũng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như: đau đầu, kích ứng mũi, ho, buồn nôn, chảy máu cam, phát ban da, ngứa, sưng mặt... Corticoid uống hiệu quả nhưng ít được sử dụng vì có nhiều tác dụng phụ độc hại như gây loãng xương, suy thượng thận (Cushing do thuốc), viêm loét dạ dày tá tràng... chỉ nên dùng trong trường hợp viêm xoang nặng trong thời gian khoảng từ 3-7 ngày.

• Thuốc Kháng Sinh Và Giảm Đau:

Trong viêm xoang cấp, việc dùng kháng sinh là hạn chế vì hầu hết các trường hợp viêm xoang cấp là do virut nấm nên kháng sinh sẽ không có tác dụng với các tác nhân này. Điều trị kháng sinh thường chỉ cần thiết nếu có một nhiễm trùng nặng, tái phát hoặc dai dẳng do vi khuẩn. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ chỉ kê đơn kháng sinh cho những bệnh nhân có ra dịch mũi xanh, đau nhức dữ dội ở mặt, sốt... Kháng sinh điều trị viêm xoang cấp có thể lựa chọn amoxicillin, cephalosporin (thế hệ 2,3,4), nhóm macrolid (erythromycin, azithromycin...). Với bệnh nhân có đau nhức vùng mặt, trán, cần dùng phối hợp thuốc giảm đau acetaminophen.

NHỮNG THÓI QUEN SINH HOẠT GIÚP BẠN HẠN CHẾ DIỄN TIẾN CỦA VIÊM XOANG CẤP

Lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn đối phó với viêm xoang cấp tính:

+ Uống nhiều nước hoặc nước trái cây sẽ giúp làm loãng dịch nhầy do đó giảm nghẽn tắc. Tránh các đồ uống có chứa caffeine hoặc rượu, vì chúng có thể gây mất nước. Uống rượu cũng có thể làm niêm mạc xoang và mũi sưng lên.

+ Làm ẩm các xoang: Quấn một chiếc khăn trên đầu khi bạn hít hơi ấm từ bát nước nóng. Giữ hơi nước tỏa vào mặt bạn. Hoặc tắm nước nóng, thở trong không khí ấm và ẩm. Điều này sẽ giúp giảm đau một cách dễ dàng và giúp làm loãng dịch nhày.

+ Đặt gạc ấm lên mặt: Đặt thêm khăn ấm và ẩm xung quanh mũi, má và mắt của bạn để giảm đau vùng mặt.

+ Rửa sạch hốc mũi: Sử dụng một chai bóp thiết kế đặc biệt (Sinus Rinse hoặc loại khác) hoặc bình rửa. Các biện pháp rửa sạch mũi xoang tại nhà cũng giúp làm sạch các xoang. Nếu bạn tự rửa mũi với các dụng cụ tại nhà, hãy dùng nước cất, vô trùng, nước đun sôi để nguội hoặc lọc nước với bộ lọc có kích thước 1 micron hoặc nhỏ hơn để tạo dung dịch rửa. Ngoài ra, hãy rửa sạch các dụng cụ với nước sạch và để khô thoáng sau mỗi lần sử dụng.

+ Ngủ với đầu để cao: Điều này sẽ giúp dịch ở các xoang chảy ra và làm giảm tình trạng tắc nghẽn.

Nguyễn Ngọc